Kış edi.
– Tülkü, sen bılay kalay semirgense, ay mından alğa awana kibik ediñ da? – dep sorğandı bir arık börü, tülküge coluğup.
– Kalay semirib a! Cur ulak tutama da aşayma, - degendi tülkü.
– Men tutalmağan curnu sen kalay tutasa da? – dep seyirsindi börü.
– Kamişge kireme da, közlerimi katı kısıp catama. Şıhırdağan tuwş eşitsem, anı cuwuk kelme koyama da, üsüne sekireme, – degendi tülkü.
Börü kamişge kirip, közlerin kısıp cathanlay, tülkü kamişge ot salğandı. Ot çıkır-çıkır ete, börü cathan cerge cetgendi da, börü arsarsız otha sekirgendi. Alay terisin üyütüp, örtenden canı saw küçden kutulğandı. Hıylaçı tülkü wa, börü tanıp, bir balahha koymasın dep, külge awnağandı da, oysurarğa kalğandı.
– Ol oñmazlık tülkü kayrı kaçdı?! – dep kıjırağandı börü, hıylaçını tanımay.
– Bılay arı, – dep ağaç taba körgüztgendi tülkü. – Meni da ol kurtha kuwurmadımı!
– Ay koluma wa bir tiysin! – dep canığandı börü. Koy başnıça üyütüp koydu da!
– Çabıp bar da, buzğa awna, - degendi tülkü. – Oldu seni darmanıñ.
Börü ketgenley, tülkü karğa awnağandı da, üsün ariwla-ğandı. Börü wa barıp buzğa cathandı.
Tülkü anı buzğa igi buzlama koyup, katına kelgendi da: – Esiñdemidi, börü, aman kün başımı kısıp, tuthan koyanımı sıyırıp aşağanıñ?! – degendi.
– Ay, hıylaçı kurtha wa! Şekli wa bolğan edim, - dep ajım etgendi börü. – Maña eterigiñi etdiñ! – Sen suwnu kerahat etgense, tişirıwla suw alırğa kelsele, ala eterikni da bir kör! – dep köl keñdire, tülkü ağaçha kirip ketgendi.

ölmezlanı Muradin

Bir tülkü kamişde aç kaplanña tübep kalğandı.
Endi ne etsin tülkü? Talaşırğa karıwu cok, kaçsa wa, bir sekirip, ceterikdi.
Kaltırawuk tiygen tülkü kaplandan hıyla bla kutulur umut etip: – Ha-ha-ha! – dep külüp başlağandı, kaltıray esem, külgen-den kaltırağan sunsun degenlikden.
Kaplan seyirge kalıp:
– Hikkiçik, nege külese bılay? – dep sorğandı.
– Saña küleme, cazık! - degendi tülkü. - Sen meni aşarık sunup turasa, alay senden endi bir can da korkmaydı. Ha-ha-ha!
Kaplan: «Tülkü kerti ayta ese wa? Anı aşayma dep, kesimi aşatıp koyarma da. Nesine baza ese da, bir bazğan ceri wa bardı, ansı karaçı, kalay batır söleşedi», - dep kaplannı içine korkuw kirgendi.
– Karayma da sen ekili bolup turasa, - degendi tülkü. – Köremise ol sabandan kelgen adamlanı?
– Haw, köreme, - degendi kaplan.
– Izımdan tebre, men alanı kalay korkutsam da, bir kara! – dep tülkü col taba çaphandı. Biyik kırdıkdan tülküçüknü calan da kuyruk uçu karay edi. Sabançıla üslerine çabıp kelgen kaplannı körüp, ayamay kaçhandıla.
– Köremise, – degendi sora tülkü, – ala meni kuyruk uçumdan kalay kaçdıla, kesimi körsele wa canları çığıp okuna kallık edile. Seni wa ala eslegen da etmedile!
Teli kaplan assırı uyalğandan, baş töben bolup, ağaçha kirip ketgendi.
Endi tülkü kölü bla küle edi.

Bir eşek suw boynunda otlay bolğandı.
Anı tülkü körgendi da, katına barıp:
– Zawallı kökbaş, bu şincilege kadalıp turmay, suwnu ol canında bahça bardı, arı ötüp, huwanladan toysañ a! – degendi.
– Uzunkuyruk hıylaçı, ol allay tınç iş bolsa, sen maña kelmez ediñ, – degendi eşek.
– Tüz aytasa, – degendi tülkü, – men cüze bilsem, sañamı kele tura edim. Sen meni arı ötdürese, men a seni huwan bahçağa elteme. Eşek, tülkünü sırtına mindirip, suwnu arı canına ötdürgendi, tülkü wa eşekni huwan bahçağa eltgendi.
Tülkü terk okuna toyğandı da:
– Kel, keteyik, – degendi.
– Men alıka toymağanma, – degendi eşek.
Tülkü kaw-kuw etip, salkında kalkıp turğan kalawurnu uyathandı da, kaçıp bukğandı.
Kalawur carlı eşekni kazık bla tüyüp, bahçadan çığarğanlay, tülkü anı sırtına sekirip minñendi da, suwdan ötgendi.
– Ol etgeniñ ne edi? – dep açıwlanñandı eşek tülküge. – Kalawur meni öltürüp koya edi da!
– Oy, koy-koy, kökbaş şuöhum! Kılığım alaydı da, toysam, kaw-kuw etip başlayma, – dep koyğandı tülkü.
Hıylaçı tülkü eşekge ekinçi kün da kelgendi. Kelgendi da:
– Bahçağa ötermek? – degendi.
– Da öteyik, - degendi eşek da.
– Sırtıma min.
Eşek, suw ortasına cetgenley, batıp başlağandı.
– Oy, ne etese?! – dep kıçırğandı tülkü, canı ketip,
– men cüze bilmeyme degen uşay edim da.
– Ne eteyim da, hıylaçı dosum, suwğa kirsem, kılığım alaydı, – degendi eşek. Degendi da, suwda awnağandı. Ceñil tülküçükge köpmü kerek edi, suw anı alğandı da ketgendi