| Assı | Tarih: Salı, 02-06-15, 10:17 PM | Mesaj # 1 |
Albay
Grup: Admin
Mesaj: 93
Ödüller: 0
İtibarlarınız: 5
Konum: Dışarıda
| .
Kyyn Adam
"BİLAL LAYPAN. SAYLAMALARINI EKİTOMLUGU" kitabnı Übileyime hazır etib koyarga taukel bolganma: bir tom - karaçay tilde, ekinçi tom — orus tilde.
Hazır etgen bla kalmay, okuuçu, cazıuçu şohlarım ala bla em alga bılayda şagırey bolsala, igi bolur deb, oüm eteme.
___________________________
Men, Laypanlanı Bilal, 1955 cıl aprel aynı onekisinde Kırgızstannı Kok-Say elinde tuuganma. Alay a, kesimi tuugan elime Kızıl-Kalanı sanayma. 1957 cıl sürgünden bılayga kayıthanbız. Men bılayda ösgenme, orta okulnu-şkolnu da bılayda bitdirgenme. Töben elde, duppur başında, atam-anam işlegen kancalbaş üyübüz bügün da turluk bolur edi, «vethoe jile» atha çıgarıb, açha alır üçün, çaçıb koymasala.
Ullu egeçim Ayşatnı küçünden, okurga-cazarga beş cılımda, şkolga bargınçı, ürenngenme. Sözleni bir-birine tagıb da, ol zamanlada başlaganma. Ol defterle egeçimde bügün da saklanalla. Sabiyligimi, elimi tansıklagandan, ol kol cazmaladan bir kauum «nazmunu» kitabıma salırga tıyınşlı körgenme – alanı tış karamları ne iç maganaları sizni seyirsindirmezliklerin bilsem da…
Ekinçi canından a - bügün nazmu cazarga tırmaşhanla, alanı cıllarında men da aladan igi cazalmaganımı körürle da, cazıuçuluk işge bütün da taukel bolurla... Ertde aytılgandı da, fahmu bir prosentdi, kalgan - kacıkmay küreşiu bla keledi. Cazıuçuluk iş bla da - saban iş blaça, biçen iş blaça, katı küreşirge kerekdi. Sözden başlanngandı har zat. Sözge bek sak bolurga, ullu sıy berirge üretgendile, üretedile bizni Kyazim haci da, Cırçı Sımayıl da, nazmuçu Kaysın da. Aksakallarıbızga tıyınşlı bolurga küreşeyik.
Bilal LAYPAN
Ontomlugunu birinçi tomundan saylanngan nazmula
CAZGI CABALAK
(1960-çı cıllada cazılgan nazmuladan)
__________________________
CAYGI ERTDEN
(1962 cıl)
«Tur-tur» kelgendi:
«Hur-hur», uyan,- degendi,-
Koy küterge çık».
Koluma tutdurgandı çıbık.
«Ayaklarıngı küydürmez üçün çık,
Çabhanlay cürü. Çınık.
Koylanı iyme sabannga»,- degendi manga.
«Kesmezni ayazı üçün,
Çamlanma»,- degendi.
«Ol sen ayazır üçün
Uradı»,- degendi.
Men a, közlerimi da uua,
Bir ayagımı költürüb,
Şorbat çıpçıkça, cıyırılıb turama.
Meni bılay körüb,
Hılikke eterle deb da korkama.
Esneyme.
«Tur-Tur»nu karab turganın esleyme.
Sora, çıbık atıma da kamçi urub,
Çabama.
Cau cagılgan gırcınımdan da kabama.
Carıyma, küleme.
«Cigit caş» deb, meni mahtarıkların da bileme.
Bılay başlanadı caygı kün manga.
KAÇ
(1965 cıl)
Ornalgandı kaç kelib,
Türlenngendi tögerek.
Altın, bagır sebilib
Süeledi bu çeget.
Suuuk ura tebregen
Cerleni başları bla
Turnala ketedile
Mıdah tauuşları bla.
Da körlükse hauada
Sozulub gıbı aulanı,
Taulanı başlarında
Cangı tüşgen karlanı.
Zaman alga atlaydı:
Kaçhı celni tübünden
Keleçi kış saklaydı
Ak tonu bla üsünde.
ÇALAMA ÇALKI
(1966 cıl)
Kalmay erigib,
Koymay erinib,
Çalama çalkı
Kengnge kerilib.
Men çalgan cerde
Çalkını oynata,
Közüngü aldaydı
Gokka katapa.
Ayazdan hansla
Az-az kaltıray,
Kümüş kamaça
Çalkım cıltıray,
Çalama çalkı
Koymay erinib,
Tartama çalkı
Kengnge kerilib.
______________
Em birinçi basmalanngan "Kaç" bla "Çalama çalkı"nazmularımdıla. Duniya carıgın "Leninni bayragı" atlı karaçay gazetde körgendile. Alanı gazetge carauluga sanagandıla. "Caygı ertden" nazmumu ua - nazmu corukga kelişmegennge tergegendile. Andan sora da, "sabiyni cukusun bölüb, koy kütdürgen, işletgen - siyaset-politika canı bla sovet camagatha kelişmeydi...". Meni nazmularımı gazetge iygen ustazıma allay cuuab kelgen edi redaksiyadan.
Bilal LAYPAN
MİNG SÖZ AYTDIRTHAN BİR SÖZ
(1969-1970 cıllada cazılgan «Süymeklik Defterden»)
__________________________________
SÜEME
Süeme, cüz kere süeme,
Süeme birinçi kere.
Sen san etmeyse, bileme,-
Süymeklikge cokdu töre.
Men başımı tas etgenme,
Söleşmeseng da tursunub.
Cırla cazarga cetgenme
Kanatla bitib, uçunub.
Süymekligim taza çokurakdı –
İçerse sen suusab bolsang.
Duniya – tar, caşau – kurgakdı,
Ariu kızçık, sensiz kalsam.
Süymekligim urgan çokurakdı –
Küç cokdu allın tıyarga.
Cüregimden çıgarmayın,
Anı anda coppu cıyarga.
Ol sebebden ol tögüled
Burulub nazmulaga.
Canımdan süygen a kararmı
Az da es iyib alaga?
ALLAY KÜÇ BOLURGA KEREKDİ
Allay küç bolurga kerekdi
Adamnı cüreginde,
Calan ayak cürütürça
Bıçaknı citisinde.
Allay küç bolurga kerekdi -
Caulanı titiretgen:
Kerek künde ot bırgıga
Kökürekni tiretgen.
Allay küçnü bergen mennge –
Halkım, Curtum emda Sen.
Sözüme bolurma tüz -
Siz caşagız sau-esen.
SOSLAN TAŞ bla URGAN SUU
Suu urub ötedi tübegeninden,
Soslan taşnı ua burulad tögeregine.
Ol kesin aldırmaydı suuga,
Ol kesin aşatmaydı suuga.
Kıyınlık tuugan kayabızdan üzse,
Soslan taş tüşsün esibizge.
ONALTI CIL
Mennge onaltı cıl tamam –
Törtden biri ömürümü.
Endi allay törtnü caşab
Bilememi ölürümü?
İynanmayma ölürüme,
Allay künnü kelirine,
Zaman «şıp» deb, öterine,
Kartlık karıusuz eterine.
Caşarıkma haman alay –
İş bitdire, işni başlay,
Cıgışa, küle, çaba, oynay,
Ömürlükge kallıkma caşlay.
TURNALA
Cırgandıla turnala
Kök tengizni, hauanı.
Katışhandıla ala
Tüzetalmay kıblanı.
Kıçıradıla mıdah
Kanat kakgandan arıb.
Izlarından alanı
Karayalmayma carıb.
Biz da alaça bir-birde
(Köb zat tüşdü esime)
Kıblabıznı tabalmay,
Ketiuçenbiz tersine.
ERTDEN
Elge ertden aşıkmayın kelgenley,
Men saylayma bu miyikni ayırıb:
Tizginleşib köpürçükden ötgenley,
Koyla aşık baradıla cayılıb.
Elge ertden kuuanç bla kelgenley,
Men karayma tau başında olturub:
Tişirıula iynekleni saualla
Darman sütden çelekleni tolturub.
Salkın ertden sabırlıgın körgüzte,
Kün issiden saklaydı mallanı.
Tuuarçı da, aşıksa da sürürge,
Açıtmaydı, kaçın etib alanı.
Elge ertden ogur bla kirgenley,
Kün tayak da baş kayaga tüyrele,
Cüregimde aytılmagan kuuanç bla
Men karayma tögerekde tiyrege.
CAZ
1
Cazgı künle gülle kibik,
Süygen kızıng külgen kibik,
Cılıdıla, carıkdıla.
Kart, caşnı da cürekleri
Seyir tukum carıbdıla.
2
Tübsüz kök tengizni içinde
Şoş tolkunlaga kömüle,
Cüzüşelle kögürçünle.
3
Halk cıyılıb tögerekden
Col canından arlak kengde
Birça ariu kögergende,
Açhandıla toy-oün.
Künde cıltıray kurç bilekle,
Tutuşalla caş göceble.
4
Gırıldayla traktorla
Tüzlede - solda, ongda.
İş kuuatı tögerekde,
Caz kuuançı tögerekde.
Türlenngendi cer üsü,
Nürlenngendi har bir zat.
Ariulukga, igilikge
Köllendiredi tabigat.
BİLAL BU ELDE ÇINIKGAND
(1969 cıl)
Kökenli künbetle, uuak kayala,
Köndelen col Kesmezge çıkgan.
Kayalaga örley, car sızgada cürüy,
Bilal bu elde çınıkgand.
Tar özende sarkgan tauu suuçuk,
Kara suula urub çıkgan –
Sizden içe, sizde cuuuna,
Bilal bu elde çınıkgand.
Cırıklanı sırt. Çalkı ızla,
Hamhotda tizilgen gapnala…
Bilal bu cerde çınıkgand
Mal küte, çalkı çala.
Cay çille. İssileuçüden
Kaçhan malla bla küreşe,
Bilal bu elde çınıkgand
Gabdeş eşe, çalman eşe.
Kaya başında kalanı
Körgeni sayın kuuana,
Bilal bılayda çınıkgand
Eşek, at üsünde aylana.
Kanat bitse da ketmezme,
Madar tabıb, tau uyamdan.
Töben elden ogarı cer
Cokdu mennge sau duniyada.
Ogarı eldedi sabiylege
Bilim bergen okuu üy.
Men da Töben elden arı cürüy,
Kara tanıdım ömürlükge.
KADAR (1970 cıl)
Gitçele anglamayla meni.
Ullula da anglamayla meni.
Ustazla da anglamayla meni.
«Nege kıynalıb küreşese?
Kimge kerekdi seni nazmularıng?»-
Ma alanı sözleri.
Şorbat çıpçıkga sorama:
«Meni cazganım kerekmidi sennge?».
Nazmula tül, buday bürtükle
İzleydi aç kanatlı menden.
İtge sorama:
«Meni cazganım kerekmidi sennge?».
Ol a, süek izleydi menden –
Eti bla bolsa artık da igi.
Kişdikge sorama:
«Meni cazganım kerekmidi sennge?».
Ol a süt saklaydı menden,
Süt başıga da cokdu ogayı.
Sora men kanatlıga sorama:
«Karından başha kaygı cok ese,
Nek zauuklanasa kökde, uçub,
Nek cüuüldeyse terek butakga konub?».
İtge sorama:
«Süeging da bar. Tabagıng da aşdan tolu.
Dagıda ürese, uluysa, çabasa.
Ne üçün?».
«Kişdik, sen a nek omaklanasa?
Kesingi har kimge ışıb, muruldab, makırıb,
Ne izleyse? Ne cetmeydi sennge ua?».
Ey şohlarım, bizge tınçlık bermegen,
Barıbızga da cetmegen bardı bir zat.
Oldu manga da cazdırthan nazmu.
Anı ne bolganın a aytallık, anglatallık tülme men da.
____________________________________________________
Başında bildirgenimça, örgede salınngan nazmula, men şkolnu 8-çi sınıfına-klassına köçgünçü cazılgan "şedevrledendile". Aythanımça, alada seyirlik cokdu, alay a , adabiyat biografiyamı bir çapıragı bolganı sebebli, tüşgendile ala beri.
Bilal LAYPAN
DEFTER: «SENSE MENİ NASIBIM»
(1970-1975 CILLA)
___________________________________
HAR TÜZ CÜREK ...
Tüşürmesele da kagıtlaga nazmu,
Har cürekde nazmu tamır, nazmu ız,
Har biribizde kalkıb turgan fahmu,
Har tüz cürek – cana turgan culduz.
İGİ CORA
Kalam, seni üsüng bla
Köb cerlege barırma.
Köble meni tanırla,
Men köbleni tanırma.
Tas bolmayın, koygança,
Defterlede ızıngı,
Halkda men da koyarma,
Köb nazmumu, cırımı.
SAKLAYDI İŞİM
Caman süeme, sozulmay,
Carık nüzür terk tolsa,
Özge, mennge carım colda
Bir cuk bolganı bolsa...
Ogay, ölümden korkmayma,
Acalsız kayrı keteme...
Eterim bir aman köbdü da,
Men anga sagış eteme.
Saklaydı meni işim –
Tolmagan, boşalmagan.
Saklaydı meni işim –
Alkınçı başlanmagan.
Men korkama: öleme deb tül,
İşim cartı kaladı deb,
Halkıma caramaganlay,
Künüm tauusuladı deb.
SORUULA bla CUUABLA
-Adam mardasız kaçan kuuanadı?
-Kıyınlıknı bükgeni sayın.
-Adam karıusuzga kaçan sanaladı?
-İzley ese tengizni sayın.
-Adam eslige kaçan sanaladı?
-Bolluk işni aldan eslese.
-Adamlıkdan kaçan ayırıladı?
-Gırcın burhunu da esley teblese.
-Adam nasıblıga kaçan tergeledi?
-Nasıb başhaga da keltire bilse.
-Keçilmezlik işni kaçan etedi?
-Süygen ananı canına tiyse.
-Adam carlılıkga kaçan tıyınşlıdı?
-Tab, koban suunu tökse boşuna,
Ne da, rıshıga asırı kızgandan,
Haram haknı cıysa koşuna.
-İt akıllıga kaçan sanaladı?
-Canlı koymasa stauatına.
-Adam itge kaçan sanaladı?
-Curtun alışsa toygan curtuna.
ADAM KATINDA ÖLMEYDİ ADAM
Kıyınmıdı sanga?
Kölnü aman etme.
Adam katında ölmeydi adam.
Anang, egeçing, tenging ese da,
Bilmey eseng da, bolur kaygırgan.
Meni angılagan cokdu da, deme,
Angılagan da bolur, angılamagan da çıgar.
Kesi kesingi cokga da tergeme,
Sennge kerekli, sen kerekli da bar.
Kıyınmıdı sanga?
Kölüngü az etme.
Gitçe, ullu cokdu. Bardı adam!
Sen, duniyaga, caşauga kelgen,
Kerekli bolub kelgense, iynan!
CÜREK
Cürek sezgennge, cürek tözgennge
Duniyada ne zat teng bolalır?!
Cürekni ornuna taş bolsa da,
Ol da, çıdamay, eki carılır.
Cürekge tiyib turuuçu zatla
Terk bargan suula bolsala,-
Seyirsinmezem, kısır kayala
Tüblerinden oülsala.
Cürekni ariu sezimlerine
Gülleden kaysıd cetallık?
Cürek sezgennge, cürek tözgennge
Cuk cokdu tenglik etallık!
CAZGI CABALAK
Cazgı künça, carıdı cüregim,
Kayalanı zıngırdatdı cürügenim.
Culduzlanı küldürdü külgenim.
Meni zauuklu, nasıblı künlerim!
Cazgı kırdıkça, umutla cürekde,
Çakgan terekça, nazmula cürekde.
Eterim da, aytırım da allay bir köb...
Cüregimde siz körmegen culduzla, kök.
NASIBIM
Narat çeget şuuulday turgança,
Taza tau suu borkulday bargança,
Miyikde bayrak kaltıray turgança,
Oy Ana tilim, Karaçay tilim!
Eski Mingi Tau agara turgança,
Aklıgı ua — ma bügün tuugança,
Ol bizge kart, caş da bolgança,
Ey Ana tilim, Karaçay tilim!
Çeget şuuuldar. Culduz cıltırar.
Taulu dauurdan togayıb turur tar.
Süymeklik közleude cuuunurla sözle,
Karaçay kılık turur üsübüzde.
Tuugandıla, tuuadıla, tuuarla sabiyle
Kış, caz, cay, kaç.
Men ahır karaçaylı tülme cer üsünde,
Ma oldu – nasıb, ma oldu — kuuanç.
Taş ıçhınırga bolur kayadan.
Alay a, ketse da, kalır cerinde.
Ana tilimden ketmesin bir söz,
Men ketsem da, caşasın sizde.
KÖKDE BARA
Uçak bla uçub barama,
Tübünde cerden az-buz körüne.
Başımda kalkıb turgan bulutla,
Tolkunlaça, çulganalla tübümde.
Adam ulu kallay birni turgandı,
Ak bulutça, miyik etib umutnu.
Endi ua men bek erkin uçama
Tübü bla da, başı bla da bulutnu.
Muratnı ua carık, miyik da etib,
Biz cetmesek, ceterle deb başhala,
Barabız miyikge költürülüb,
Köb miyik zat alaşa bolub kala.
ADAMLAY KALLIKMA
Cangılganma nença kere,
Entda cangılama.
Taşlı colda ketib bara,
Entda abınama.
Abına esem, bir cerde
Turmay abınama.
Haman cıgıl, haman tur,—
Haman allınama.
Cılan çırt abına bolmaz,
Sürkelib barad da.
Ülgü algan azmıd deyse
Ol cannga karab da!
Sürkelmeyin, büklenmeyin,
Carıkda barlıkma.
Abınsam da, cangılsam da,
Adamlay kallıkma.
Men, kesimça, sokmak ura,
Alay abınama.
Cıgılsam da, sıngsımayın,
Dayım allınama.
CAŞAUDA IZIBIZ
Izı kaladı arbanı,
Cügüne, cüklenngenine köre.
İgi bilebiz biz anı,
Bizden da igirek a — ögüzle.
Eltgen cügübüznü auurlugun
Kesibiz kimden da igi bile,
Caşauda koyabız ızıbıznı,
Cügübüzge, cürügenibizge köre.
Feb 12, 2015 at 11:59 pm
Kyyn Adam
CUGUTUR
Men, kart cugutur, catama arıb,
Tau suu a, algınça, baradı.
Kartlık, müyüzlerimden alıb,
Boynumu kıngır buradı.
Karayma duniyaga kaya randan:
Duniya — caşil, andagıla — tiri.
Cazık bolmaz alay karagandan,
Kündüzgü kün da dorbunnga kirib.
Cuguturlanı müyüz tauuşları
Ot çakdıradıla kart cüregimde.
Sangsıtadıla uzak auuşlanı,
Caşlıgım karaydı kaya erninden:
...Ma men gitçeçik. Ariu calanıb...
Süeleme, butlarım kaltıray.
Tuyakçıklarım cumuşak, anama tayanıb,
Birinçi atlamlarımı eteme alay.
Birazdan a taşdan-taşha sekire
Aylanama, miyikde şın tura...
Ança sayın anamı cüregi
Öhtemlikden, korkuudan da tola.
Ma endi ua em açı surat:
Kürt üzüldü da, basdı anamı.
Entda ak karladan karab turad
Anı küç bergen ötgür karamı.
Cuguturlaga başçı bolub
Aylannganım da — köz allımda.
Ne kıyın bolsa da bolum, —
Sürüunü, cıyınnı allında...
Uuçunu ogundan, börünü azauundan
Kutula-kutula kelgen cugutur,
Kartlık tüşürdü seni kabırgangdan:
Kayda amal ölümden kutulur!
"...Men catama, ayaklarımı sozub,
Kartlık tubanı kalkıb közlerimde.
Ay medet a, caşauum ozub,
Kölekkesi kaldı kayala içinde.
Algın meni erinlerim cetgenley,
Uuak kaltırauçu culduzla közleude,
Endi, caşlıkça, uzakga uçub ketib,
Karaydıla keçe arası kökden.
Culduzla bla, taula bla tengleşçdirseng,
İgi angılaysa caşaunu kıshalıgın.
Ol kün ed, bügün ed deb da bilalmayma,
Kartlıknı bılay cuuuk kısılganın.
Eşiteme: mennge, meniçalaga,
Ak tubança, kürtleni üzülgenlerin.
Caş cuguturlanı ua müyüzleri ot çagad,
Bildire caşaunu üzülmezligin.
Men, kart cugutur, catama arıb...
Caşauum sizge kaladı.
Tuugan cerim da, ölgen cerim da
Mennge bek cumuşak kayadı.
Caşau kayam – Ak-Kara kayam
Keşenem bolub kaladı.
ALA KESLERİNE KAZALLA KABIR
Duniyada bardıla allay adamla:
Tilleri — cayala, sözleri — sadakla,
İgini körsele, otda küygenle,
İgi aman bolurun süygenle.
"Hayırı tiysin, hayırı bolsun
Ansı, kanlı kazauat da bolsun,
Kan, tab, cangurça causun",—degenle,
Başhanı carsıuuna külgenle.
Alada adamdan kalmagandı cuk,
Aladan cazık cerde bir can cok.
Ala keslerine kazalla kabır,
Zaman alanı arı ua salır!
Bilal LAYPAN
BUSAKLA
(1975-1980)
________________________
MİYİKLİK
Kayanı tübünden karasam örge,
Dertli bolama arı örlerge.
Tuban bassa da, etse da şılpı,
Kalay nasıblıdı anda şhıldı.
Kotur şhıldı kısır kayada
Ornun tabalgan çaklı, ornumu
Tabalmay kaldım bu şaşhan duniyada, —
Degen künlerim da boldu.
Alay a, men — kaya, cürek — şhıldı,
Caşau — tuban, zaman a — şılpı
Tüldüle. Miyiklik ma andan
Culduz közleri bla kaya başından
Karaydı mennge, köz kısadı mennge.
Kıyındı mennge, kan kızadı mende.
Cüregimde bir "it" tohtausuz uluydu,
Birçalıkdan tınçlıgım kuruydu.
Alaymı işlenngendi adamnı cüregi,
Andanmı süygendi atnı cürügün,
Söznü kıshasın, colnu uzunun,
Kanatlı umutun — köknü culduzun?!
«Bılay sagışlı nekse?»-, deb, sorma,
Cuuab tabalmam anga tıyınşlı.
Tınçlık cokdu duniyada sora,
Meni cüregimde kaydan bolsun tınçlık.
Bara barganda, büteu duniya
Rahat bolsa da, süt uüganlay,
Kaya tübündegi kaya başına
Turluk bolur ötgür karaganlay.
Miyiklik — cangılık, cürekni candırıb
Tıngısız etedi da, etedi rahat.
Sezimim, sözüm da meni cangırıb,
Kayadan tauga turama karab.
CANIM TINÇAYIR ANDA
Men kayadan ketgenden sora,
Kişige küzgü bolmaz közlerim.
Birle kadalıb meni terslerle,
Birle ua — keslerin.
Men ketgende, kar erib kettença,
Koüb sizge caşillikni,
Cılamagız, men mıdah etgença, —
Süeme kişilikni!
Ölmedim içib, esirib,
Öldüm — örley Kökge.
İzlegen izlese, esgerib,
Karasın miyikge.
Biynögernikinden başha türlüdü
Men çıkgan miyik.
Meni üçün buzmagandı
Küuşenngenin da kiyik.
Caşau üçün, tınçlık üçün
Örleydile caşla.
Adam üçün, ariuluk üçün,
Öledile caşlay.
Cangız tilerim: asırasagız,
Asıragız kayada, randa –
Örleuçü cerimde arsarsız, —
Canım tınçayır anda.
Meni katımda küuşenirle
Cuguturla, kiyikle.
Meni esge tüşürürle
Karaganla miyikge.
CAZDIM
Sen mennge alıb kelgen kalam bla
Cazalmay turgan nazmumu cazdım.
Anda — kışnı çımmak suuugu da,
Caşil çapıragı da caznı.
Anda seni köm-kök közlering,
Akıl sözlering da cumuşak baylanıb.
Anda çal urgan umutlarıng,
Caşil umutlarınga tayanıb.
Anda — har cürek izleming seni,
Culduz carıgıça culduzga cetgen.
Anda — kıyın künlering da seni,
Üzülgen kürtça basıb incitgen.
Sen mennge alıb kelgen kalam bla
Cazalmay turgan nazmumu cazdım.
Anda — caşaunu kara kışı da,
Tişirıu oguru da caznı.
Sen keltirgen nazmu kitablaga,
Tau başlagaça, alay kuuandım.
Alay kuuanngan bolur Mekkyaga
Bargan din ahlusu, okuy kuranın.
Sen keltirgen kalamnı türsünü
Kamaga uşaydı, taulu kamaga.
Söz sauutdu, tab andan da küçlü,
Tab esgertding anı da manga.
Söleşseng da esleb, cazsang da esleb,
Eslilege tıngılay köb nazmu cazdım.
Kışnı çillesi kamada tursun,
Meni sözümde ua — cılıuu caznı.
Kuuançınga kuuanç koşulsun,
Suula koşula, bolgança tengiz.
Kim da mahtaydı esli honşusun,
Kim caşaydı duniyada tengsiz?!
Sen unutmagansa nartla amanatın:
Koldan kelgença kölnü költürdüng.
Ol a tülmüdü duniya alamatı, —
Mıdahlık sınama, canım, ömürde.
BİLEMİSİZ SİZ?
Bilemisiz siz, süymeklik kuturthan
Kalay urganın caş cürekni?
Körgenmisiz siz culduzga uçhan
Cap-caşil busak terekni?
Körgenmisiz siz kuşnu kayada
Kayanı költürüb turganın?
Ötgür tauuşu katlana taulada,
Kuş biledi kayda tuuganın.
Ne tau başındagıga bir kara –
Küç cokdu anı cogultur:
Büteu duniyanı boynuna
Alırga hazırd cugutur.
Kanatlı kibik kökge uçurgan,
Berib cugutur öhtemlik,
Ömürde kalmazsa süngü uçunda
Duniya carıgı süymeklik.
Adam uluga cakgan otumda
Alga da kesim kızama.
Büteu Cerni akırın költürüb,
Men cüregime kısama.
KÜLÜUÇÜNGÇA KÜL
Kalay kutsuzdu bügün kün,
Cauum da cauadı kallay...
Kölüng künnge uşab kalmay,
Sen a külüuçüngça kül.
Olsagat tuban tayar:
Özen — turganı kibik,
Suu da — barganı kibik,
Kün da kuçagın cayar...
*****
n
KADAR (1970 cıl)
Gitçele anglamayla meni.
Ullula da anglamayla meni.
Ustazla da anglamayla meni.
«Nege kıynalıb küreşese?
Kimge kerekdi seni nazmularıng?»-
Ma alanı sözleri.
Şorbat çıpçıkga sorama:
«Meni cazganım kerekmidi sennge?».
Nazmula tül, buday bürtükle
İzleydi aç kanatlı menden.
İtge sorama:
«Meni cazganım kerekmidi sennge?».
Ol a, süek izleydi menden –
Eti bla bolsa artık da igi.
Kişdikge sorama:
«Meni cazganım kerekmidi sennge?».
Ol a süt saklaydı menden,
Süt başıga da cokdu ogayı.
Sora men kanatlıga sorama:
«Karından başha kaygı cok ese,
Nek zauuklanasa kökde, uçub,
Nek cüuüldeyse terek butakga konub?».
İtge sorama:
«Süeging da bar. Tabagıng da aşdan tolu.
Dagıda ürese, uluysa, çabasa.
Ne üçün?».
«Kişdik, sen a nek omaklanasa?
Kesingi har kimge ışıb, muruldab, makırıb,
Ne izleyse? Ne cetmeydi sennge ua?».
Ey şohlarım, bizge tınçlık bermegen,
Barıbızga da cetmegen bardı bir zat.
Oldu manga da cazdırthan nazmu.
Anı ne bolganın a aytallık, anglatallık tülme men da.
Bilal Laypan
****
|
| |
| |
