|
Omar Hayyam
| |
| kaçigar | Tarih: Cumartesi, 05-04-14, 11:01 PM | Mesaj # 1 |
Tümgeneral
Grup: Admin
Mesaj: 162
Ödüller: 1
İtibarlarınız: 0
Konum: Dışarıda
| TİLMANÇNI ÜSÜNDEN
"...Poeziya tengizine köple eiredile. Alay Kyazim aythanlay, jalan da jüreklerin kayık etip kirgenle öterikdile ol tengizden. Meni akılıma köre, Muradin bizni allay poetleribizden biridi - ertte zakiylik berilgen azmıç nazmuçularıbızdan biri",- dep jazgandı aythılı poetibiz - Babalanı İbrahim Muradinni "Jaşırın tala" (1991) degen kitabını al sözünde.
Ölmezlanı Mussanı jaşı Muradin Kazahstanda Taldı-Kurgan tarafını Kirov rayonun Ernazar degen elinde 1949 jılda 20 martda köçgünçülükde tuugandı.
1958 jılda Muradinni atası Mussa üyürü bla tuugan jerine kaytadı. Alay tuugan elin - Kızgenni (ol elde eki üyden sora, süyelgen jurt jok edi) jangırtırga erkin etmeydile da, bir kauum bashançı üyür bla ol Ekinçi Çegemde tohtaydı.
Muradin, 1968 jılda orta şkolnu boşagandan sora, işlegen (Azauda, Terskolda, Çegetde) okugan da ete, Moskvada M. Gorkiy atlı Adabiyat institutnu tauushandı.
Nazmu jazıp Muradin sabiy zamanında başlagandı. Ahşı poet bolur üçün, Allah bergen fahmudan sora la, köp jazarga, köp okurga kereklisin bilip, kanıgıp, kadalıp işlegendi ol.
Ölmezlanı Muradin on nazmu kitapnı bla üç pesanı avtorudu. Ol "Batıras" degen epikalı poema da jazgandı. Kitaplarından törtüsü bla pesalarından biri sabiylege atalgandı. Anı sabiy poeziyası malkar literaturada ençi jerni alganın da çertirge kerekdi. Muradinni nazmuların ugay, jomakların okuna azbar aythan sabiyle az tüyüldüle. Seyirmidi da: ol sabiy poeziyabıznı kulturasın bolmagança biyikge kötürgendi.
Muradinni "Goşayah biyçe" degen tragediyasına Malkarda, Karaçayda da bek süyüp karagandıla. Ol tragediya "Tuuganlık" degen Halkla aralı türk teatrlanı festivallarında da mahtau algandı. Anı "Tahir bla Zuhra" degen tragediyası ua "Teatr bez granis" degen festivalda (2002) bek igi pesaga sanalıp Diplom bla saugalanngandı.
Andan sora da, Ölmezlanı Muradin Omar Hayyamnı zakiy rubayyatların malkar tilge usta köçürüp, çınttı poeziyanı süygen taulu okuuçulaga sıylı sauga etgendi. Yapon, çın (kıtay), korey, türk poeziyadan da köp nazmu köçürgendi Muradin.
"Jaş poet Ölmezlanı Muradin taulu adabiyatnı zıgıtında bek fahmulu literaturladan biri bollugu bayamdı. Ol bizni bek igi poetleribizden birine sanallıgına işegim jokdu",- dep jazgan edi Kuliylanı Kaysın Muradinni üsünden 1972 jılda okuna.
Hau, Ölmezlanı Muradin bügünlükde bizni bek ahşı lirikleribizdendi, ilhamları inbaşlarında jürügen poetleribizden.
Ol SSSR-ni Jazıuçularını soyuzunu çlenidi. KMR-ni Kıral saugasını laureatıdı.
ÖLMEZ ULU HAYYaMNI ÜSÜNDEN
Duniya poeziyanı kögünde Hayyamnı julduzu bek biyik julduzladan biridi. Anı jarıgı bügünbügeçe da, ömürleni tereninde jutulup kalmay, jürekleribizge jetip, duniya hak, kadar, kuduret degen sagışlarıbıznı kozgay, ming soruuga juuap izletedi. Allahnı kuduretin, bayam, topurakdan jaratılgan adam bilallık bolmaz, alay hak tüzün a izlegenley turlugu da kertidi.
Omar Hayyam adam ulunu kerti akılman alimi edi, bek ullu, bek zakiy poeti da. Adam, kıyın, tınç bolsa da, jaşau etip, biyagı topurak bolup, ol topurakdan koşun etgen koşunçu ol koşunnu çagırdan tolturup, anı tögeregine jıyılgan fakı-raçılanı, patçahlanı da sagışların, oyumların sıyındıralgandı Hayyam törttizgin nazmularına. Altın sozgan ustaça, alay işlegendi, alay etgendi ol zakiy poet har nazmusun.
On ömür degening taşha okuna auur jükdü. Ol zamannı içine köp kıralla tüp bolup ketgendile, köp şaharlanı oyulgan kalaların, hunaların kum bashandı, jer juthandı. Alay a Hayyamnı rubayyatları, adam balası jaşagan kadarda, üzmezde altın bürtükleça, çuuak kökde julduz kezleuleça, tengiz tübünde jauhar minçaklaça, jıltıraganlay-jannganlay turlukdula jaşaunu aylanç-kılanç jollarında - birde jırlay, birde jilyay bargan adam uluma jol nögerlik etgenley.
* * *
Bu dunyanı maganası - kesibiz,
Akıl, es da maganası - kesibiz.
Bu jer jüzü bagalı jüzük ese,
Sıylı taşı - ol nalması - kesibiz.
* * *
Bılhımsızdı, betsizdi adam ulu,
Uyatsızdı kadarnı közbau kulu,
Süygenim da sayak kızdı. Bolsa da,
Allah, özge günyahlarımdan julu.
* * *
Ariu kızçık kobuz soksun, oynasın,
Işarganı jürekleni baylasın.
Tart, akılman, tart! Kuuansın jüreging,
Zar muftiy a taş okuna çaynasın.
* * *
"Ne keltirir tamblabız a bizge?" -
Dep jilyaybız, tıksıybız. Közübüzge
Juku kirmey, jal barsak da Allahha,
Es burmaydı artalda sözübüzge.
* * *
Tart da, kuuan jaynı kün duuasına!
Tart da, kuuan bu kudret dunyasına!
Ömür - kısha. Ajal - jırthıç kanatlı -
Terk jetdirir, jarlı sen, uyasına.
* * *
Ospar jürek sau dunyanı jegerge
Küreşedi, mahtau izley nögerge.
Sur ajal a, hazır sadagın tartıp,
Aşıgadı, urup, kanın tögerge.
* * *
Akılıng bu dunyanı türlendirmez,
Jaşau seni mildeu kibik da körmez.
Çagır kuysang, kuymasang da - unutma:
Ozgan kününg, kaytıp, üyünge kirmez.
* * *
İçmegenni - içer niyeti da jok,
Hamam içip turgannı ua - begi jok.
Şah da içer, akılman da, jarlı da,
Jazıknı ua içgi içer ötü jok.
* * *
O jüregim, eslep iç jüzüm suudan:
Nença palah tuuadı çagır uudan?
Çagır - darman, içgiçilik - auruudu.
İç, alay a kork ol aman auruudan.
* * *
Men jaş edim. Köp okudum, kadalıp,
Bilgen sundum jaşau sırın, tamalın.
Esim aytdı: "Angılamagansa juk,
Boş, kereksiz ötüp ketdi zamanıng".
* * *
Köp izledim Camşit tuthan ayaknı:
Jol tauusdu men tayanngan tayaknı.
Akılman a: - Jüregingde edi ol,
Boş kıdırdıng,- dedi,- taulu, aulaknı.
* * *
Tus kalaga karga konup turadı,
Kovus hannı baş süyegin buradı:
"Kaydadı halk?! Kayda ol sur tartıula?!" -
Degen kibik kıçırıkdan kıradı.
* * *
Ariulanı, akıllılanı da kök
Jerge sugar, boluşmay duua, tilek.
Biz jaşaunu sınagınçı tatıuun,
Janıbıznı suuurup aladı. Nek?
* * *
Terek bahçaga kireyik ekibiz,
Tatlı çagırdan köreyik ekibiz.
Nença süygen jürekni sıylı
Allah Koşun etdi, aladan içerça biz.
* * *
Jaşau ozar, takıykaça körünmez.
Ayaulu bol, ol jangıdan berilmez.
Zaman, kalay aşırsang, alay ozar.
Tüzetirge artda kolungdan kelmez.
* * *
İçgiçige küç körünmesin sözüng,
Şçerbet suula içe eseng da özüng.
Hau, içgiçi tüyülse sen, alay a,
Haram hakdan bir da toymadı közüng.
* * *
Umut terek, bal kögetlering kayda?..
Küz keçe jol kıdırgandan jok fayda.
Jaşauungu tutmak üyü, körça - tar,
Ömürlükge jol tabarmamı? Kaydam...
* * *
Ol mensinngen kökbaş gıraytla, serle,
Ol dimmola akıl tauuş eterle.
Tengsinmezle. Atıng aytılganlay a,
Baş ururga aşıgışıp jeterle.
* * *
Çınntı erge: "Mahtançakdı ol!" - derle.
Şıyıhha da: "Jalınçakdı ol!" - derle.
Tanımasang igi edi kişini,
Kesingi da tanımasala serle.
* * *
Köp söleşme, sak bol içgi sözünge,
Haram tenging tartıp alır közüngü.
Sen kesing da alay hoça tüyülse,
Tap tüşgenley, esgertirle özünge.
* * *
Men bazarda koşunçulaga ötdüm,
İşlerine seyir-tamaşa etdim.
Bir koşunnga bılay sordu honşusu:
- Sathan kim da, algan kim? Usta da kim?..
* * *
Ozup keter bu jaşau keriuanı.
Çagır tartdır, çagırçıla ulanı.
"Jahanimmi, jannetmi?" - dep turma da,
Nasıplı bol! - Allah biledi anı.
* * *
Süye esek, ayt, başhamıdı bizge,
Ariu, kutsuz, jannet, jahaiim? Özge -
Tübübüzge ne jayayık demeybiz,
Ne jabayık demeybiz üsübüzge.
* * *
Nür jarıgı ura erinlerinden,
Birde kızıl gül aytdı: "Üsüpme men!"
- Sen Üsüpse deb’ a nengden tanıyım?
- Kalay nemden? Kan jugu kölegimden.
* * *
Bulbul aytdı sak gülçükge jırçıgın.
Jel jetdi da, jırtıp ketdi jıyrıgın.
- Sen da süyün kımıjama, bulbulça,-
Dedi,- kadar tolturgunçu buyrugun.
* * *
Sen jalanngaç tüyül eseng,- tabu et,
Öksüzça, aç tüyül eseng,- tabu et.
Özge zat a kerekmeydi boşha da,
Bu jaşaudu - baylık deseng,- tabu et.
* * *
Tabu etip,baş urabız Kurannga.
Alay, açıp, az karauçubuz anga.
Çınayaknı oyuu nazmusuna biz
Bir jüz kere okup çıgabız tangnga.
* * *
Biz jekbaşda ariu aşla körebiz
Ospar jaşda nakaut taşla körebiz.
Jer jüzünde bek ariu türk közleni
Dayım kulda, karauaşda körebiz.
* * *
Bilaldımı bu jaşau sırın kişi?
Zıraf boldu köp akılmannı işi.
"Bu hakdı",- dep biz bilgen - kabır tebe,
Köz körgen a - közbau kadarnı tütü.
* * *
Kadarına süydürlük: "Tözeyim!" - der,
Adamlaga süydürlük - közbau eter.
Hıyla, közbau jolla tutup küreşdim,
Jaşaudan a bir da körmedim hater.
* * *
Ay medet a! Bu kök bizni körmeidi,
Ne bek injilsek da, bir es bölmeydi.
Allah ülüş etmeydi halalından,
İbilis da haramından bermeydi.
* * *
Ol şah etdi, it etil da sınsıtdı,
Üsümdegin, sohandança, sıdırdı.
Alan, jilyap, men jal barmadım kekge -
Ol bir tınar: meni azmı sındırdı?!.
* * *
Nedi kümüş?! Nedi altın?! Oylayık.
Janıbızga başha baylık saylayık.
Üsübüznü küçden jabş çıksak da,
Patçahlaça, biz öhtemle bolayık.
* * *
Biz jarlıla, amanlık tıyıp tikge,
Jol tapmaybız duniyada igilikge.
Kög’ a? Ol a - sangırau. Tilegibiz
Bir jetmeydi tuntuyup turgan kökge.
* * *
Künle, jılla ketedmle. Jol - uzak.
Uşarmı da bgaay tınçayıp tursak?
Jaşau kesi - dunyanı zauuklugu,
Jararmı da anı kutsuz aşırsak?!
* * *
Buruladı küysüz dunyanı çarhı.
Kolungdabız, Allah,- alam Patçahı.
Günyahlıma! Meni Sense jarathan,
Sora, aytçı, kimni köpdü günyahı?
* * *
Köp okudum. Jokdu bilimge baga.
Sohtalarım aytıldıla dunyaga.
Andan a ne - topurakdan jarathan
Saz topurak eter ese biyagı?
* * *
Kıyın jaşau, meni teren oylatdıng,
Üsümde sen temir kazık oynatdıng.
Ne ol, ne bu dunyadan bilgenim jok.
Ak başımı boş, kereksiz kaynatdım.
* * *
Boşdu jaşau bu seyir jüzüm suusuz,
Boşdu jaşau bu sıbızgı tartıusuz.
Körgening bir kara som da tutmaydı:
Jarık toysuz jaşau - muthuz, tatıusuz!
* * *
Ullu Çından çagır ayak bagalı,
Hur kızçıkdan ariu sayak bagalı,
Kart akılman ayta turgan fikirden
Tama turgan çagırda köp magana.
* * *
Çagır çapdır! Özge zat tilemeyme.
Kız da çakır! Özge zat tilemeyme.
Ullu Allah artda keçim berirmi?
Tıngılaydı. Men da: "O, keç!" - demeyme.
* * *
Tengim, çagır - jaşau şaudanıdı, tart!
Süymeklik da, jaşlık da anıdı, tart!
Tartsa, kart da jaş boladı. Çagırdan
İgi tartsang, duniya da - jangıdı, tart!
* * *
Sayak kızdan, çagır ayakdan özge,
Ne kerekdi bu sur dunyada bizge?!
Boş turmayık! Şaudan suuçuk, körese,
Jutuladı, sarka barıp, üzmezge.
* * *
Jel sürgença, keri ketdi jaşauum,
Tuman kibik, erip ketdi jaşauum.
Jarsımayma men, kün körmegen esem da:
Çaba-jorta, berip ketdi jaşauum.
* * *
Ayagıbız bashan jerde topurak -
Ariulanı betleridi, çokurak
Çaçlarıdı. Közleri, erinleri,
Öşünleri - jaşil kırdık, çapırak.
* * *
Çagır koşun - jaşau şaudanı jerde.
Kef bolgunçu içdim bügün ingirde.
Kuru koşun, tilep, manga söleşdi:
- Adam edim... Uşak nöger bol birde.
* * *
Bir ariusa, ay jarıgı urganlay,
Duu janama, sen esingi burganlay.
Ullu Allah! Suusap kısıp, öleme,
Köz allımda şaudan börke turganlay.
* * *
Keldi esek, boş bolabız jalınçak:
Bizge bu hauh dunyada ölüm da - hak.
Köl kengdirsin kaytmazdan ketgenime
Kesin mında ömürlük sunngan altak.
* * *
Men mejgitge sıyratdan kutulurga
Kelmedim, ne Allahha baş ururga.
Bir jol kımgan namazlıgımı tozgandı,
Kerek edi jangısın sıpırtırga.
* * *
Köz kamata bu jay köknü çuuagı,
Jibigen gül - tuura julduz çıragı.
Ol gülçükge şıbırdaydı bulbulçuk:
- Kel, tartayık ot çagırdan biyagı!
* * *
Alamlık da, itlik da - kesibazden,
Ahır sagat ketmeydi esibizden.
Bar palahnı kökden körüp turabız,
Kök kesi ua köp da haripdi bizden.
* * *
Sak süymeklik jesir etip aldımı?
Jüregingi janngan otha saldımı?
Alay anga bola turma kölkaldı:
Süymeklikden özge nasıp kaldımı?
* * *
Ullu Allah, ötmegingi kızganma.
Jalındırma, köp itge kol sozganma,
Çagırıngı haram etme. İçirip
Jaşat meni: kaygıladan azganma.
* * *
Sur jaşaudan tüngülüp, küçesünme sen.
Zauuk jaşa. Fakırça keçinme sen.
Nek ayaysa dunya mülkün kesingden?!
Ömür - kısha. Jaşarga keçikme sen.
* * *
Dunya - tengiz, çaykaladı, talmaydı.
Sır jauharga kişi da jetalmaydı.
Hayır izlep, söleşedi kaysı da,
Hak kertisin kesamat etalmaydı.
* * *
Çıgır ayak, men antılıngma ömürge,
Nür jayadı gaşık çagırı jerge.
Kızbayga ua jokdu anı hayırı:
Ol jaraydı jalan da çınttı erge.
* * *
Bu sur kadar kimge bugou salmadı:
Soluu berip, kölün a bir almadı.
Men kadardan köp üyrendim jaşarga,
Köp küreşdim, usta ua bolalmadım.
* * *
Ol jaşaydı, kulluguna kuuana,
Bu - jannetli bolluguna kuuana,
Kişi karap körmegen ajal a - jer
Kabırladan tolluguna kuuana.
* * *
Jok Allahnı kadarın bilar amal,
Çagır da tart, kolunga Kuran da al.
Sabır oltur. Sen sahnanı kıyırıp
Köre eseng, şuyohum, kuuan da kal.
* * *
Eki buga... Biri jerni eltedi,
Birsi köknü seyir ariu etedi.
Sıylı köknü tübünde ua, karaçı,
Allah kallay bir eşekni kütedi.
* * *
Teren akıl bizge jarsıu beredi.
Telileni jaşau ariu köredi.
Kadar manga jumuşar dep, içeme,
Telilig’ a içgenlngn - töredi.
* * *
O zalim kök! Nek joyarga kalgansa?
Mahmutnu da, Camşitni da algansa.
Biz hariple ne eteyik içmey, ayt? -
Sen bizni da kara çöpge salgansa.
* * *
Jürek sırım açık bolsun. Ertteden
Aytalmayın tura edim sanga men:
Seni süye, kkra jerge kirirme,
Süygenley da çıgarma birde körden!
* * *
Kuyçu! Jarsıu jüregimi kısadı:
Jaşau bizge teren uru kazdı.
Nasır tüşü - takıykadı, boş turma.
Boş olturma! Jaşlık jolu kıshadı.
* * *
Men içmesem - jarlı, jazık bolama,
Bu jaşaudan erigeme, talama.
Jetgendi da kartlık künüm - korkuuum,
Çagır ayak kötüralmay kalama.
* * *
Jangıdan men jaşç boldum. Çagır çapdır,
Köz kamathan ariuçuknu da çakır.
Kadar, açı kapdırırga aşıkma,
Jaşau kesi - ötden da açı çagır.
* * *
Çagır bla men - çerek bla terek,
Ot suuun kızganmaydı manga çerek.
Allah kesi süyüp jaratdı bılay,
Koyup koysam, janı kıynallıkdı bek.
* * *
Kızla oynay, ot çagırdan kızardıng,
Sen mejgitge, halabatha da bardıng.
Kete turup karadıng da ızınga,
Juk dakörmey, sen şoş, mudah ışardıng.
* * *
Juk da tüyül ariu jaşaganıbız.
Juk da tüyül tatlı aşaganıbız.
Tau, teggiz da, jel, jauun da juk tüyül.
Juk da tüyül üyge taşıganıbaz.
* * *
Sur kadarnı angılarça akılım
Jokdu meni, ak ese da sakalım.
Kuduretin Allah kesi biledi...
Umut ete, bilalmay, köp sakladım.
* * *
"Çagır - haram. Saulukga da - zarandı".
Munu bizge aythan - sıylı Kurandı.
Süye eseng janıngı tazalarga,
Çagır içe, nazmu aytsang - darmandı.
* * *
Sen janınga köp künyah aldıng, alay
Tobaga ua kaytmadıng. Kaldıng alay.
Bauurlanıp barsang da kabırınga,
Jer alırga unamaz seni, ugay!
* * *
Karnı üçün çibip tüşer adırga.
Nek turasa baş urup ol kadırga?
Kanga tübün aşama da, kanıngı
İçip jaşa, boy a berme kadarga!
* * *
Tütün etgen ot jılıtmaz sanıngı.
Nedi gaşık, oynatmasa kanıngı?
Gaşık - adam öçültalmaz örtendi,
Sotur bolmaz jarısıdı janıngı.
* * *
Bilimimden, kördüm, jokdu magana.
Tart, hur kıznı koynunda küye, jana.
Jazıuungu ahır beti açıdı,-
Ariu jaşa, sıylı çagırdan kana...
* * *
Kart alaşa kibik, sürüşe bargan
Jaşau, kimdi ol belingde ışargan?
Kök dep, jer dep jukga da iynanmaydı,
Sora kaydan küç tabadı jaşarga?
* * *
Jay - duniyadı seyir ariu kuuançı,
Bulbulnu da gülle bla jubançı.
Küz a? Ol a - julduzla tıngılauu,
Ariunu da jerge jayılgan çaçı.
* * *
Umutung - boş! Terek bolmaz tayakdan.
Andan ese çagır togu ayakdan.
Jüzüm kızı - çagır tobadı bizge,
Toba kız a küsseulüdü sayakdan.
* * *
Hur kızçıknı alay ariu külgeni
Jüregimde çakdıradı gülleni.
İçeme men, içerik da bolurma,
Ahıratha eltginçi ajal meni.
* * *
Jüregimi tutalmasam kolumda,
Kayrı keter, kimge tüber jolunda?
Kaysı teli, kaysı muljah da, tartsa,
Kesin Camşit etip tohtaydı mında.
* * *
Bu den aytır ahşı tengim kalmadı.
Ot çagırdan başha tengim kalmadı.
Ong kolumu klşun sapdan ayırmam;
Endi sanga koşhan tengim kalmadı.
* * *
Kartlık bizge, kargış kibik, jetedi.
Da ne etgin? Beting-kutung ketedi.
Kuyçu çagır! Oldu jangız şuyohum,
Ol kartaygan jürekni jaş etedi.
* * *
O sıylı kök! Muljahha çamartsa sen.
Aşı-suuu erkinda, kesi - esen.
Ahşı adam ölmey-kalmay jaşaydı,-
Tüküreme tüzlügünge entta men!
* * *
Ey kutsuz kök! Sen - palahla kuumu,
Çaçma beri, bizge açı uuungu:
Seriuyunnü jahanim ot etese,
Kuu etese meni içer suuumu.
* * *
Kitap açdım, Tuuradan karap turgan
Kart a aytdı: - Durus bolmaz jaşırgan:
Nasıp oldu - ariu kıznı koynunda,
Jılda, uzun keçeleni aşırgan.
* * *
Kuyçu çagır! Jolubuz uzak barmaz,
Süymekliging, saulugung da kutharmaz.
Teli bolma: altın, kümüş tüyülse,-
Basdırsala, kişi, kazıp, çıgarmaz!
* * *
O zalim kök! Arıganbız küçüngden.
Jaşaumudu öle-kala keçinngen?!
O, muhar jer! Tögülgen bolsa karnıng,
Az haznamı çıgar edi içingden?!
* * *
Jeti kökden tiygen aynı jarıgı,
Birde menden, bileme, boşarıgın.
Başhamıdı, ölüp ketsem, etimi
Oba kurtla, ne börü aşarıgı?
* * *
Bulbuz jırlay, alçı kolunga çagır.
Ol karakaş sayak kıznı daçıkır.
Oyum etip başlasang a jaşaudan,
Kesing - jarlı, kölüng biyagı - takır.
* * *
Hıyanatdan, hıyladan toludu jer.
Boş kıynalma: izlep tapmazsa nöger.
Antlı tenging sunup turgan adamıng,
Maray kelip, jauung etmezni eter.
* * *
Toy-oyundan kölüm ertte talgandı,
Ariuladan manga jarsıu kalgandı.
Nakut çıgır tamız da ber, tartayık,-
Jüregime ma ol asıu kalgandı.
* * *
Sen jüreging aythan kibik ete tur,
Taukel bolup, umutunga jete tur.
Hur kız bla kök julduzların kütgen
Sen eseng da, ertgen bla ertge tur.
* * *
Tüzlük işi, kördüm, kayda da - auur,
Ötürüknü artı - kaugadı, dauur.
Kişige da hata etme. Tart çagır!
Ol dunyada kadar bolmaz sanga sur.
* * *
Minçak sanap çıkmay eseng da tangnga,
Es tapdırdıng köp jarlıga-jalannga.
Til etmeyse, satmaysa.Hau, jannetli
Bolluksa sen, çagır tartdır da manga!
* * *
Nedi adam? Köknü nesi boladı?
Jerge kelip, ol kallay iş kıladı?
Topurakdan jaratılıp, ol birde
Kuu topurak baladı da kaladı.
* * *
Kırelık jügün, mahtau azabın da sen
Kengnge bırga jüregingden, kölüngden.
Çagır tarta, hur kıznı çaçın sıla,
Jıldı sanga bir takıyka körünngen.
* * *
Soluu aldı, sak jauun jetdi da, jer;
Endi gülçük talanı jarık eter.
Bir bulbul a jaz tilde aytdı anga:
"Sazbetçikse. Kızıl çagırdan bir kör".
* * *
Tohanada ol kanjilik kauumga
Kajau turma, başıng kalır dauurga.
Kesleriça eşek tüyül eseng sen,
Atıng çıgar mınafıkga, gauurga.
* * *
Jokdu tınçlık. Jaşau ming palah kurur,
Adam ulu tüyülüp, tıksıp turur.
Kıyınlakdı bizge erkin tabılgan.
Tohtap bir tur: alıka ot jaudurdur.
* * *
Eşek bolma, ol dunyanga - zarandı.
Tatlı jaşau - erip keter tumandı.
Allah sanga buyurgandan başınga
Jarathanıng kesingidi jalan da.
* * *
Tiyinşlige namıs etgen - töredi,
Anga kim da ullu mahtau beredi.
Sıysızlaga nöger bolup jaşagan
Janı saulay jahanimni köredi.
* * *
Ay betin da kamatasa, ariuum
Kün közün da karatasa, ariuum.
Jaşau toyu jarıta ese bizni,
Sen dunyanı jarıtasa, ariuum.
* * *
Sıyla Allah, ırıshınga suklandım,
Kayda bolsa tıgırıkda jukladım.
Aç, jalanngaç aylanngan esem da men,
Bir janımı ming günyahdan sakladım.
* * *
Künüm ozdu, çerek suu barganlay,
Suhu ketdi, aulak jeli urganlay.
Jilyamayık ketgen künnü ızından,
Allıbızda bügünübüz turganlay.
* * *
Kum aulakda jalanlap barabız biz.
Sıylı köknü amanlap barabız biz.
Kökden kelgen kadarnı istmezge
Boş küreşe, dauurdan kırabız biz.
* * *
Kel, ariuum, biz tang bla turayık,
Jangı künnü altın kolun tutayık.
Nvsıp etip jarathan Allah bizge,
Kaygılanı bir kesek unutayık.
* * *
Seyir dunya nasıbı barga - sauga.
Kalganlaga - kıyınlık, kaygı, kauga.
Başhaladan az kördüm dep, jarsıma,
Az açıdım dep, şukur et jaşauga.
* * *
Halk nasıbı üçün dayım başınga
Palah alıp küreşese boşuna.
Adam ulu üyrenngendi kişennge,
Andan ese haterli bol honşunga.
* * *
Bürtük-bürtük kuralgandı jeribiz,
Tama-tama, tolgandıla köl, tengiz.
Boşdu seni kelip ketgening,
Üyge kirip çıkgan kibik. Nebiz biz?
* * *
Karangı çars kerek kibik jauharga,
Buşuu kerek janıngı tazalarga.
Kuru ese kölüng, kuru kazanlay,
Entta tolur. Boş ökünme kadarga.
* * *
Jürek - sokur. Ajaşıp ketedi ol,
Aldanadı. Namaz da etedi ol.
Mejgitlede jarlıladan ese sen
Duhanlada patçahladan biri bol!
* * *
Tang şoşlugun nek buzalla horazla?
"Ketgen - kelmez!" - dep sazalla horazla.
"Kaytmazdan bir keçe ketdi entta da,
Siz a - juklap!.." - dep kızalla horazla.
* * *
Hayyamnı da jesir etdi duniyanı
Ariu beti, seyir, jarık da janı.
Alay jaşau kuyusu ua tarkayır,
Ne ayarga küreşsek da biz anı.
* * *
Allah kök da, julduzla da jaratdı,
Közüng toymaz hur kızla da jaratdı.
Alay ajal, johar çaçların jırtıp,
Sanların a kurtlagamı talatdı?
* * *
Tamblangı köralmazsa - küreşme.
Kökden kelgen kadar bla demleşme.
Azmı, köpmü kaldı mında jaşarga? -
Zamanıngı kimge bolsa üleşme.
* * *
Bu dunyada sen da tüyül ömürlük.
Kıl köpürden suuabıngdı ötdürlük.
Kuru kollu bardı eseng sen arı,
Nür jannetge tüşeriging - ötürük.
* * *
Süymeklikdi jaşaunu ariu juru,
Süy meklikdi jaşlıknı altıp jırı.
Anı tatlı azabın sınamagan.
Jaş da, kız da - nasıpdan kuppa-kuru.
* * *
El içinde meni eniş etese.
- İçniçise sen! - dep, bediş etese.
Daulaşmayma. Allay a sen kesingi
Kimge tergep, akıl örüş etese?!
* * *
Söz etesiz, it nalatın beresiz.
Ay sıysızla, siz da kimge üresiz?
Sayak esem, çagır tarta esem da,
Bir Allahnı tüz kuluma, köresiz!
* * *
Kuuanç beti, buşuu tumanı da - biz.
Kuduretni aşhı-amanı da - biz.
Genezirle, biz - alam da küzgüsü,
Bu dunyanı tepmez tamalı da - biz.
* * *
Jengalırmı jeti köknü küçün er?
Hannı, kara kulnu da jutadı jer.
Harip, bügün sauma dep, boş mensinme,
Kurt azıgı bolur zamanıng jeter.
* * *
Kartlıgımda tüşdüm gaşık kaphannga,
Çagır tarta andan çıgama tangnga.
Jangız olduu madarım. Çagır sathan,
Uçuz etme! "Baga jetmez",- de anga!
* * *
Süymeklikden jaralıga bir çagır:
Ol aytılgan ustadan da bek jarar.
Sıntıl eter küye turgan jarasın,
Jüregine balham bolur, bal jagar.
* * *
Çın ayakdan nakut çagır ışara,
Sen jaşaunu közüne taukel kara.
Mahtau, sıy ne? Kaygıng-guzabang da - boş!
Çagır tart da, ol ariu kazga jara!
* * *
Kılıksızdı zaman çeregi, küysüz.
Men jarlını enttamı koyar üysüz?
Bayrımgülça kızargandı jüregim,
Kan tırnagan açı jaraları - jüz.
* * *
Ot çagırga tabınıp jaşaybız biz,
Tangıbıznı çagırdan başlaybız biz.
Çagır esli etedi: içip bolsa,
Adamga baş urur edi İbilis!
* * *
Aytçı, entta köpmü kıdırlıksa jol,
Karın kaygı etgenley? Ayıpdı ol.
Süygeniça kim jaşaydı dunyada?
Allah bergen ırıshınga razı bol.
* * *
Bir karaçı bu ariu gülge, ol saz
Bulutha da. Kalay taraladı saz!
Tart! Bulutnu, ariu gülnü, jırnı da,
Kagıp, uzak aldı da ketdi ayaz.
* * *
Bu dunyada jangız sen tüyül fakır,
Assılanma, kölüng bolmasın takır.
Kir da, hurça tatlıçıknı koynuna,
Nasıp sına, kef etip gaşık-çagır.
* * *
Jahildi da, honşum köp etedi dau:
- İçgenley nek turasa?! Çagır - aldu!
Jarık çagır, tolgan aylay süygenim -
İçerge ma eki alamat sıltau!
* * *
Boşdu umut, koy, aldanma, tüşüne.
Ol tolgan da eter birde, andan ne?
Kum aulakga kar ne kalın jausa da,
Jutuladı bir sagatnı içine.
* * *
İyman bla kireyim dep obaga,
Namaz kıla, kaytama men tobaga.
Alay keçim jokdu manga. Günyahım
Salır meni jahanimde tabaga.
* * *
Endi namıs, sıy degenni unutdum,
İçergedi bügeçe da umutum.
Gıbıt kibik, men töngerey keleme,
Kımıldarga unamay kolum-butum.
* * *
İçeme men, bileme da mardasın,
Kef sandırak tiyiredi hatasın.
Seniça men baş urmayma kesime,-
Ot çagırga tabınama: mahtalsın!
* * *
Bu jaşaunu ötürügün keçerge,
Nek kerekbiz, kir suun da içerge?
Jaşauumu, uçuz çagırnı kibik,
Men hazırma, san da etmey, tögerge.
* * *
Bireu, ospar sözle sızla: "Menme!" - der,
Kümüş jıya, altın soza: "Menme!" - der.
Alay, işi kuralganlay sur ajal,
Anı jaşau sırın buza: "Menme!" - der.
* * *
Birde çagır tutarga koşun aldım,
Söz tılpıuun eşitip, kulak saldım:
"Men şah edim, altın ayakdan içgen,-
İçgiçige koşunmu bolup kaldım?"
* * *
Taza tuup, biz köp günyah etebiz.
Kuuanç joldan, şurgu jolga ötebiz.
Biz bu fana - hauh dunyadan dagıda,
Jilyay-uluy, aman bla ketebiz.
* * *
Jaşau - kıyın. Alay kirme sen borçha.
Boş jalınma. Juk da bermezle boşha.
Taksıma da, çagır tart! Bir auukga
Kaythanbız biz bu jaşau degen koşha.
* * *
Tamblabız kalay bolur? Tartayık!
Köp kıynalıp ölgen - solur. Tartayık!
Jaşauubuz - urtlam çagır. Çömüçde
Tamıçı da koymayık, tur, tartayık!
* * *
Gül hauasın, tang jarıgıp togudum,
Köp ariuga köp nazmu da okudum.
Nedi jaşau? Künde jıltırap bargan
Şaudan suunu bek jengil jutadı kum.
* * *
Ustalıkga dayım tutdum bilimni,
Köre keldim akılmannı, zalimni.
Men ne kara tüyümçekni da teşdim,
Teşalmadım tüyümçegin ölümnü.
* * *
Bukunu da birde bar edi janı:
Közü, kaşı, ariu eşmesi, sanı.
Eslep sıla sen betingde bukunu,-
Ol bilegi ese ua Zuhuranı?
* * *
Ayıp bolsun tüngülgen kartha, jaşha -
Juk da bilmey, ökünedile boşha.
Jırla, saznı üzülgünçü kılları,
Tart, koşunung barıp tiyginçi taşha.
* * *
Hazır etdim kesime kabır kanga:
Boluşmazla köz jaşlarıgız manga.
Tar obamda, men topurak bolsam a,
Koşun etip, çagır kuyuguz anga.
* * *
Tartsa, tau da tepserik edi, bayam.
Ne jazıkdı çagır tartmagan adam!
Nakut çagır haram ugay, halaldı,
Ansız çomart bolurmu edik? Kaydam?!
* * *
Bu dunya eski kaladı, bilip koy,
Han, patçah da aşap-içip ketgen toy!
Kün ortası, keçe arası - bıla
Bermeydile, ne zalim eseng da, boy!
* * *
Bahram algış ayak kötürgen jerde
Börüle uya etgendile ertte.
Börülege kaphan salgan uuçu da
Kesi kazgan teren uruga ketdi.
* * *
Aysız, künsüz kalganlanı kördüm men.
Jer kesine alganlanı kördüm men.
Eki közüm açıgınçı karap da,
Jalan da kum bolganlanı kördüm men.
* * *
Har zamanda jaşau asıuun saklap,
Çagır içip, ariulanı kuçaklap
Turganlıkga, tarkaymazmı şaudanıng?
Jaşau - tüşdü: dayım turmazsa juklap.
* * *
Biz keterbiz. Atıbız unutulur.
Biz keterbiz. Dunya bılaylay turur.
Jok edik biz, jok bolurbuz jangıdan,
Andan hata, hayır da ne? İç da tur!
* * *
Jilyasak, kalsak da, biz keterbiz birde.
Bu dunyadan korarbız, çirirbiz körde.
Biz bir uuuç topurak, bir kan tamıçı
Tüyülbüzmü? - Ketsek da, kaygırmaybız de.
* * *
Bu dunyada - biz tuzak kanatlıla,
Kıyınlıla, köp igi umutlula...
Bu eşiksiz, terezesiz tuzakga
Kesibizmi tüdük, adam ulula?
* * *
O hor jürek, kulungma da - apçıyma.
Atlam sayın kamiçingden açıyma.
"Türlendirir ongum jokdu dunyanı,
Nek tuuganma sora men?" - dep, jarsıyma.
* * *
Bar kuuançım - çagır içe edim men.
Ne eteyim, kuppa-kurudu gögen.
Aytırımı aythanma. Manga mında
Azmı, köpmü kaldı?.. Allahdı bilgen.
* * *
Allah salgan boljaldan ne köp, ne az
Bu dunyada bir insan da jaşamaz.
Başıbızga jaratayık bergenin,
Zarlık etgen, önküç algan - uşamaz.
* * *
Kuyçu çagır!.. Şuyohum, manga eri,
Darman suudan içeyim arı deri -
Kanım-sanım kum, topurak bolgunçu,
Çagır koşun bolup kaythınçı beri.
* * *
Zaman - künle mirzeuyun tarthan timen.
Kartlık jetip, nürüm kaçdı betimden:
Jaşau degen üyüm eski bolgandı,
Basıp koyar dep, dayım korkama men.
* * *
Sayak kızga muftiy, sur betli karay:
- Ziyna etip, - dedi, - jaşaysa kalay?!
Kız a aytdı: - Kesing a birsilege
Körünngençamısa da? Toba, ugay!
* * *
Kadar, asıl adamga jaşau - keli.
Anı işden bir solumadı beli.
Etedile serle dunya zauugun.
Kadar, sen kökbaş gıraytsa, bir teli.
* * *
Jazıuubuz kökden kelgen kadarda,
Kıymat, çagır ayaknı bir tolturçu,
Tengim, çagır ayaknı bir tolturçu,
Buşuu batsın, tunçuksun bu çagırda!
* * *
Kıyınlıkdan, terelikden toludu jer,
Kölsüz - jilyar. Taukel adam köl eter.
Çın ayakga çagır kuy da tolturup,
Jüregingi karakaş ariuga ber!
* * *
Patçah ugay, bu dunyanı ullusu -
Çagır içgen bolur jannet ahlusu:
Baş kün, geuyurge kün, baraz kün da tart!
Kün ozdurma, tartmay, adam ulusu!
* * *
Ayla alışa ketdile aylanı,
Akılmanla - ullu akılmanlanı.
Bu taşçıkla ariulanı közleri
Edile de! Basma, marja, alanı.
* * *
Ullu Allah! Aç, jalanngaç ösgenme,
Umut üzmey, keçinngendi bezgenme.
Küçü ullu! Sen jangıdan jarat da,
Ariu jaşau ber. Men ahmı tözgenme?
* * *
Men kıyınlık bashan jerle köreme.
Bu jaşaudan bezgen serle köreme.
Patçahla da, hurça ariu kazla da
Saz kum bolup turgan körle köreme.
* * *
Jarlı da: "Men hanma!" - der, çagır tartsa,
Tülkü da: "Aslanma!"- der, çagır tapsa.
İçgen kartnı künü, jaşnıçı, - zauuk.
Jaş da: "Akılmanma!" - der, çagır tatsa.
* * *
Allah önküç bergen ese da sanga,
Tabu et sen kızga, çagırga, tangnga.
Sagışlanıp, boş kıynama janıngı,
Bıla barda baysa da, kuuan anga.
* * *
Bu dunyanı biyleri - açıu, zorluk,
Zalimlege etalmaz kişi da juk.
Halk bir birin talagan hauh dunyada,
Sanayma da, nasıplıla on da jok.
* * *
Ajal jetse, meni da koymaz mında,
Kuyçu çagır, kişi da kuymaz anda.
Hauh dunyada jaşau alay kıshadı. -
Jüregingi kıynama bir zamanda.
* * *
Satıp alıp, men çagırdan tartama.
Süye eseng, jannetimi satama.
Ol jeti da jannetge kesing iynan,
Men a - içip, sıgın bolun jatama.
* * *
Çagır uzat! Kızganma bizge anı:
Teyrige teng etedi jüzüm kanı.
Jaşauubuz - bir takıyka! Kuy çagır!
Boş hapardı jerde andan kalganı.
* * *
Sen tuugunçu kıynalmadıng bir jukdan.
İnjilese endi açdan, suuukdan.
Aç karnıngdan, jut közüngden kutulup,
Azat bolup kalırsa bir auukdan!
* * *
Köp kıralla baş ursala da sanga, -
Jer jüzünde bek zalim, möngü hannga, -
Ömürlüg’ a bolalmazsa. Allıgıng
Üç atlamdı jalan da, iynan anga.
* * *
Üyümü da buzarma - içer üçün.
Kirpiç-kirpiç satarma - içer üçün.
Tambla ua? Mariyammı sokgandı?
Halatımı satarma - içer üçün.
* * *
Jaşau ozar. Basar keçe karangı,
Ajal talar. Madar tapmazsa anga.
Kimden sorgun ol dugyadan bir hapar?
Tübemedim bir da andan kaythannga.
* * *
Jarık köllü ulanlaga, aksakal
Kartlaga da jok mında mıçır amal.
Bu dugyada bir insan da kalalmaz,
Jan aurutmaz bir kişige da ajal.
* * *
Tang alada, janım, çagır kuy da, ber.
Sazıngda sok. Çagırdan kesing da kör.
Jaşau alay kıshadı. Ketgenlege
Artha jol jok... Jırla, tepse, tarta ber!
* * *
Jaşau meni olturtdu buşuu tahha.
Tıngısızma: tıygıç jokdu palahha.
Kıyınlısa, jarlı Hayyam, alay a
Anı üçün da tabu et Allahha!
* * *
Jahanimden, jannetden da bir insan
Beri kaytıp kelmedi, anga iynin.
Şıyıh, kyafır, soltan, oltan eseng da,
Kaytalmazsa sen da, umut üz andan.
* * *
Jüz jıl ugay, eki ömür da jaşa,
Alay birde bolluksa kurtla aşı.
Bay eseng da, zıkkıl fakır eseng da,
Sen eseng da zalim patçahnı jaşı.
* * *
Sen jaşauga kuuana bu jay künde,
Tamıçı da koyma ayak tübünde.
Basmaganmı edi suu jerni başın?
Tunçugayık biz da çagır gögende!
* * *
Künlerimi ıstauatı - dunyaga,
Eslep, türslep, köp karadım biyagı:
Ay da tüyül senden ariu, künnü da
Senden ariu tüyül altın tayagı.
* * *
Hur kız jayda, manga juuuk olturup,
Çömüç berse, ot çagırdan tolturup,
Men, uyalmay, nür jannetni esgersem,
Dunya biyi koymazmı meni urup?!
* * *
Amanlık, igilik da - kanıbızda,
Korkaklık, jigitlik da - kanıbızda.
Allah bizni süygeniça jaratdı.
Aytçı sora, ne terelik janıbızda?
* * *
Kaganagıng - beşikde, şauung - körde.
Sur kadardan oldu bilgening jerde.
Sorup-surap küreşme da, çagır tart, -
Biy tashasın kulga açmaz - ömürde!
* * *
Bu jarlını eski koşunu ertte
Özür edi, bek zalim edi jerde.
Meni omak piyalam a ariunu
Ak öşünü tüyülmü edi birde?
* * *
Bu tamalga tüşünngenbiz ertteden,
Esigizge bir... salayım entta men:
"Zauuk jaşa! Çalgı auzuna tüşseng,
Kök kırdıkça, jangıdan çıkmazsa sen".
* * *
Çagır tolu koşunnu aşlauga sal,
Kesinge da, tengleringe da - halal!
Kerek sunma dunyalanı biyine,
Ariu işlep, ol sen jürütgen sakal.
* * *
Jaşlıgımı jaz kitabı boşaldı.
Jaşauumu kök kırdıngı sargaldı.
Kayda kuuanç kanatlıçık? Kim bilsin,
Kaysı tüzde, kaysı agaçda kaldı?
* * *
Ana tilin süygenni,
Har zamanda kölü tok,
Anatilni süymegenni,
''ANAM'' derge erkinligi cok.
|
| |
| |
| kaçigar | Tarih: Cumartesi, 05-04-14, 11:03 PM | Mesaj # 2 |
|
Tümgeneral
Grup: Admin
Mesaj: 162
Ödüller: 1
İtibarlarınız: 0
Konum: Dışarıda
| Şah edim da, fakıraga uşatdıng:
Meni tolu koşunumu uuatdıng!
Çagıırımı jerge tökdüng... Uo teyri,
Senidamı boladı kef uuahtıng?!
* * *
Jahanim da, jannet da jok, jüregim.
Artha kaytıu adet da jok, jüregim.
Keregi jok igi kuuum eterge,
Korkurga da keregi jok, jüregim.
* * *
Koşunumu, taşha urup, uuatdım,
Ol ingirde artıgırakmı tartdım?
- Ol miskin a! Sen kesing da bir kün bir
Bu koşunça uuallıksa! - dep aytdım.
* * *
Kogaklabız bu jalgan dunyada biz.
Buşuu, jilyau, kıyınlık - körgenibiz.
Ketdik, buşuu tüyümçegin teşalmay,
Kara açıu - kabırga eltgenibiz.
* * *
Din ahlusu, tört sanıngı bir solut.
Tart! Sıyıngı, namısıngı da unut.
Tutalmazsa kadarıngı jenginden,
Bu ariunu eteginden oku tut!
* * *
Mor koşunum bal çagırdan toludu.
Mor koşunum kesi da han uludu.
Sabı, koşun sap tüyüldü - süygenin
Kuçaklagan han ulunu koludu.
* * *
Kart da, jaş da, kıynala, jaşau eter.
Janı barga,- hakdı ol! - ajal jeter.
Bu dunyada bir jan bolmaz ömürlük.
Kelgeniça, har kim ızına keter.
* * *
Tart! Topurak bolluksa bir auukdan:
Uyanmazsa sen ol katı jukdan.
Men sanga bir-eki söz şıbırdayım:
"Kurugan gül çagalmaydı jangıdan!"
* * *
Aşık - nakut çagırdan esirirge,
Altmışdan köp tüşmez jılla sürürge.
Baş süyeging koşun bolup kalgınçı,
Tart ayausuz! Çagır eltmezse körge.
* * *
Akılmansa, bileme men, andan ne?
Karıusuzga bilekse sen, andan ne?
Bardı seni jüz jıl jaşar umutung, -
Eki jüz da jaşa esen, andan ne?!
* * *
Jaşau ozar, takıykaça körünmez.
Ayaulu bol. Ol jangıdan berilmez.
Zaman, kalay aşırsang, alay ozar,
Tüzetirge artda kolungdan kelmez.
* * *
Ozsa - ozsun hauh dunya keriuanı,
Ölümsüzdü har bir adamnı janı.
Ozgan - ozdu. Anga ullu kaygırma.
Kellik - kelir. Tergep turma sen anı.
* * *
Tamblabız ne berir? Haparım az.
Bu ay keçe buşuu etip jaramaz.
Kel, ariuum, çagır içeyik. Birde,
Ay çıgar da, seni, meni da tapmaz.
* * *
Çagır uzat! Erikgenme men suudan.
Çal bolmaganma. Fayda jokdu jarsıudan.
Kart kişige uşamaydı ötürük:
Kaygım ölüp ketsin çagırdan-uudan!
* * *
Tatlı ese bügün aşagan aşıng,
Tamblanga boş aurumasın başıng.
Ozgannga da, bollukga da kaygırma. -
Tart, şuyohum! Jarısın közüng-kaşıng.
* * *
Kurudu da tüzlük tamırı birde,
Umut üzdü adam balası jerde.
Boş küreşme dunyanı özgertirge.
Auar taşha tayanıpsa sen ertte.
* * *
Homuh bolma. Jaşauubuz - jahanim!
Kadar surdu. Jazıuubuz a - zalim!
Uzatsa da sanga kadar halıua,
Alma, dosum! - otdu, uudu ol tigim.
* * *
Erttenlikde kün tögüldü dunyaga,
Kün jayıldı - kuduretni iynigı.
- Urtla! - deydi süymeklikni auazı,
Jüregim da: "Urtla", - deydi biyagı.
* * *
Dunya sırın men tüşürdüm defterge, -
Bayam emsem, palah kelmezmi jerge?
Men tanıgan alimlede adam jok,
Bilgenimi anga tuura eterge.
* * *
Allah berip dunya zauugun bizge:
- Bu haramdı! - dep saldı esibizge.
Çagır tolu ayaknı akkun etseng,
Tögülmezmi? Anı sorama sizge?
* * *
Günyahlıdı Hayyamnı jarlı janı,
Buzuladı bir boş zatha da kanı.
Allah andan etdiredi da kanı.
Kıyamat kün keçer üçün alanı.
* * *
- İçme, içme! - dep turma da sen manga,
Jaşnı çapdır baş tüzetir darmannga.
Buşuulaga andan başha madar jok.
Kelçi, tengim, şukur eteyik anga!
* * *
Köp tözgenme sur köknü oyununa.
Anı üçün Allah manga - kuluna,
Köz kamathan bir sayak kız iymezmi,
Çagır tolu koşun berip koluna?
* * *
Men iyesi bolgan bolsam dunyanı,
Taşan taşda koymay, özgertip anı,
Allay jaşau kurar edim, ömürde
Kıynalmazça bir adamnı da janı.
* * *
Nakut-nalmas, altın, kümüş da suudan
Çagır sıylı: biz keribiz buşuudan!
Hosrov tajı, Faridunnu tahı da
Baga tüyül bu koşun buşutugundan!
* * *
Jan tenglerim, kayda sizni antıgız?
Jüzüm kanı - ot suudanmı kandıgız?
Siz - birgeme nakut çagır tarthanla, -
Jaşaudanmı esirip tayandıgız?
* * *
Tengim eseng, jaşau sırga üyrete
Turma da sen, çagırdan tartayık de!
Men topurak bolsam a, kirpiç etip,
Mayhananı eski teşigin bite.
* * *
Bügün da bir kathan girah berdile,
Suu içirip, adam kibik kördüle.
Anı üçün: "Baş ur bizge!" - dedile.
Unamadım. Manga it üsgürdüle.
* * *
Hak jolundan tayganımı bilsem da,
Çagır içe, kızla soza kelsem da,
Sen keçerse manga deb’ a bazama:
Birge "eki" deyalmazma ölsem da.
* * *
Dunya - zauuk! Kobuzungu al da, sak.
Nasıplıbız, kuuançlı! Jarlı da - tok.
Alay bizni eltirik agaç atnı
Ne kişenler, ne kantarır amal jok.
* * *
Jaşau degen - kıyınlıkla zorlugu,
Tuuganlaga köknü köpdü horlugu.
Bilgen bolsa, tuumaz edi bir jan da.
Kalmaz edi jerde adam urlugu.
* * *
Bosagasın patçahla da bılayda
Uppa etegen ol biyik kala kayda?
Ertten sayın: "Kayda, kayda?"! - dep andan
Kıçıramı bolur kuku da jayda?
* * *
Jüz jol jürü, jüz da kıyınlık sına,
Ol - hurmeting, süymeklikni kaçına.
Körçü: tapak hırez-hırez bolgandı,
Tiyer üçün ariu kıznı çaçına.
* * *
Belibizni belibauudu bu kök.
Közübünü köz jaşıdı bu çerek.
Ahtınıunu jalınıdı jahanim,
Jannet - buşuu soldu aldırgan kesek.
* * *
Çuuak kökde kün jarıgı - süymeklik.
Sıylı a ol bulbul önü tüyüldü,-
Alay a ol bulbul önü tüyüldü,-
Ahtınmayın, jan alıuung - süymeklik!
* * *
Jaşay eseng, bir kişini kıynama,
Açıulanıp, kazan kibik kaynama.
Hoşluk izley ese janıng, nedi da, -
Kesing termil, injiltib’ a oynama!
* * *
Gülle sanga süzüledile jelde, -
Boş aldanma, ol da hauh zatdı jerde.
Temir terek - sen tüyülse: gülle jıy.
Kesingi da üzüp alırla birde.
* * *
Üy tüp sıypay sakalım, eki kaşım,
Kaygırmayma, bardı kiyimim, aşım.
Jer çaçılsın: - Tüy bürtükmü, töngerep,
Tüşdü jerge? - dep oylar hayran bişım.
* * *
Esli bla jahanimge tüşsem da,
Keçinirme, bayam, otda bişsem da.
Teli bla bir jannetge bargandan,
Meni sakla, Allah, şıyıh esem da.
* * *
İçgiçige çıkgan ese da atım,
Tiymegendi, muftiy, kişige hatam.
Men - jüzüm suu içeme, sen - adam kan;
Sora, aytçı, senmi, menmemi adam?
* * *
Jaşau hakın izleydi kuru da bu,
Ol a - dinni, sıylı Kulannı kldu.
Alay birde kök, kükürep, aytadı:
"Ol da - tüyül, bu da tüyül hak jolu!"
* * *
Hey, tolturçu mor koşunnu entta sen,
Jüzüm kanı sarkıp tursun erninden.
Oldu meni atmaz-satmaz şuyohum.-
Başhaladan ertte kol juuganma men.
* * *
Eski duhan dayım manga kızadı:
- Uyan, teli! Jaşau alay kıshadı!
Baş süyeging topurakdan tolgunçu,
Toltur çagır ayaknı! - dep kısadı.
* * *
Din ahluga Allah jannet buyurup,
Jahanimge sugar kyafırnı, urup.
Tüz kul, gyauur, bay, kolaysız eseng da,
Kaytırma dep ışanma, kete turup.
* * *
Kök talada hurça ariu bla er
Orazasın buzar da, çagır içer.
Hata etmez, dert da tutmaz kişige,
Başha günyahların a Allah keçer.
* * *
Jaşau tınçdı uçharaga, - hakdı ol.
Talpınngannı asmakga eltedi jol.
Kesilginçi kulaklarıng, tiling da,
Sangırau bol, tilsiz da, sokur da bol!
* * *
Teli ese - içgi haramdı anga.
Günyah tüyül - akılı bar insannga.
Ullu Allah razı bolsun: kayda da,
Kim bla da - marda etip tarthannga.
* * *
Ongjok mında jaşau sırın bilirge.
Azmı, köpmü kaldı jerge kirirge?
Dunya hauhdu, bilebiz biz. Çagır tart!
Üyrenngendi jaşau bizge külürge.
* * *
Men köz jummay, tüberme ajal jetse.
Anda igi bolmazmı mından ese?
Jaşau hauhdu. Kıyınsınmay berirme:
"Jaşauungu artha terk kaytar!" - dese.
* * *
Tugannlı da ayazmadım içgiden.
Kıyamat kün kef bolup kobarma men.
İynaklayma ma bu algış ayaknı,
Kuçaklayma koşunnu da belinden.
* * *
Berilse da üç ömür jaşau sanga,
Hakdı birde çıkmay kalırıng tangnga.
Halif bol sen, ne bazar fakıraçı -
Ahır künde baga birdi har jannga.
* * *
Jüregim, sen tınçlık, hoşluk tileme,
Mında tüzlük tabılmazın bileme.
Jarsıuladan kutulurga amal jok.-
Boysun da kal. Anga darman izleme.
* * *
Ullu Allah, torurakdan jaratıp,
Nek izleyse üsübüzde şarayıp?
İgi esek, nek uuatasa bizni?
Aman esek, aytçı, kimdedi ayıp?!
* * *
Tenglik jürüt adıllı adam bla,
Ol bileklik eter sanga tambla.
Ot okuna al, akıllı uzatsa,-
Şçerbet suu da içme sen aman bla.
* * *
Ölgenlege takıyka, sagat da - bir,
Suu, çagır, Şiraz, Bagdad da - bir.
Ölüp ketseng, jangı ay ariu tolup,
Çuuak kökde entta ming kere erir.
* * *
Bir nasıbım: manga jüzüm kanından
İgi tarthan. Ey, kırsjürek, kanından
Ket busagat. Çagır çıkkır esem da,
Sen kesinge kork jahanim otundan!
* * *
Kelmez edik, alay bizge sorgan jok.
Ketmez edik, alay bizge sorgan jok.
Ne kördük, ne körmedik beri kelip?!.
Jaşauubuz - ilişandan jazgan ok.
* * *
İynanıudan şeklikge - bir atlam.
Adamlıkdan eşeklikge - bir atlam.
Oynay, küle, zauuk jaşa dunyada -
Beşiklikden kebinlikge - bir atlam.
* * *
Kadardan manga jetgen: açlık, dauur.
Jaşauum, küyrüç bastırıkdan auur.
Janım içimden çıgarga tebregendi:
"Mekyamıng huzum bolgandı!" - deydi sur.
* * *
Biz tolubuz kelişmeklik umutdan.
Bir kolumda - çagır, birimde - Kuran.
Ma alay jaşaybız köknü tübünde,
Bolup jartı gyauur, jartı musliyman.
* * *
Günyah jolnu jalan da teli barır,
Tüz adam a koluna Kuran alır.
Zamanıngı boş joyma sen. Jaşlıgıng
Çal, karıusuz kartlıgıng bolup kalır.
* * *
Atıng aytılır da, zarlık eterle,
Unutulur da - haparlık eterle.
Hızır faygambar bolalsang edi sen,
Marap, sınçılap aylanmazça birle.
* * *
Bir çagırdı şuyohung. Çagır sotur
Eter jürek jarangı. Çagır sokur
Közge - jarık. Ol - jaşau korgaşinip
Çiy altınnga burup koygan bir obur.
* * *
Jahanimde janıng ugay, sanıng jau
Kibik janar, günyahlarıng ete dau.
Men kolumu jibitip, otha tutdum:
Suu kurudu, körese, kolum a - sau.
* * *
Tart, şuyohum! Jaşauungu kuuatlı
Eter çagır, tört sanıngı - kanatlı.
Boş tartınma! Çagır açı ese da,
Ol açılık - dunya balından tatlı.
* * *
Bu dunyaga ol da hor bla tuudu,
Sora adam tolkununda jutuldu.
Tabanları - tuyakla, sakalı ua
Kuyruk bolup, ol eşekge buruldu.
* * *
Men bay esem, jarlımı bolasa sen?..
Jarlı esem, barlımı bolasa sen?
Açı kadar, azırak açıt bizni,
Köbüreg’ a keçe tur, tileyme men.
* * *
Çagır otsuz men jaşau etalmayma,
Tört sanımı - içmesem - eltalmayma.
"Kesing kuy di, iç!" - deydi şapa manga.
Sıgınma da - koşunnga jetalmayma.
* * *
Köp barmazsa. Seni da çıgar janıng:
Mayna - eşik artındadı ajalıng.
Ayamay iç. Oyna, kuuan. Kim bilsin -
Kaydan kayrı alıp baradı jolung?
* * *
Jannet, jahanim da kökde!" - dep, Anı
Öppe-ötürükdü bizge aythanı.
Jannet, jahanim da kesim sınaganma -
Eki kesegille jangız da jannı.
* * *
Kuyçu, şapa, ol biyagı koşundan,
Bir tatayım nasıplıla aşından.
Jelim iylep, çagır ayak etginçi
Kadar meni bilegimden, başımdan.
* * *
Sıylılaga teng bolmadım, men harip.
Jahanimden keng bolmadım, men harip.
Keçem, künüm harabatda ozadı:
Çıgır gıbıt,- bir tolmadım, men harip.
* * *
Kadar sanga taşça kathan ese da,
Kölsüz bolma, açı kaphan ese da.
Duşmanıng Rustam ese da - berme boy,
Borçlu bolma, şuyohung han ese da!
* * *
Men, ayazsam, mugur bolup başlayma,
Kef bolsam a, akılımı taşlayma.
Bardı bir çak bu eki da arada -
Ol - kertilik! Men ol çakda jaşayma.
* * *
- Günyah etme sen. Jannetli bolursa.
Hurla bla çagır içe, solursa.
- Ülüşümü şöndü tutdur koluma,-
Ol nasıpdan artda kesing tolursa.
* * *
Çagır keltir! Kün kakgandı biyagı,
Gül tala ariu çıkgandı biyagı.
Etip turma bu dunyanı sagışın,
Ol - ötürük, efendile jomagı.
* * *
Taza janım, tört sanımı konagı,
Küçlü çagır içireymi biyagı.
Kutulurga termilese. Kadar - sur!
Köp barmazla anı jırı, jomagı.
* * *
Hey, çagırçı, sen ariusa Üsüpden,
Seni üçün ölürge hazırma men.
Kor bolayım ayagıng bashan jerge,-
Manga jarık berip turgan künse sen!
* * *
İçmeyme da - jok manga jılıu, jarık.
İçmeyme da - kölüm - az, sözüm - arık.
Baksala da jaramaydı jukları,-
Bir çagırdı, Hayyam, sanga jararık.
* * *
Harabatha jol unutup bolalmam,
Namısımı endi artha alalmam.
Adamlıknı, igilikni çadrası
Zıkkıl-zıkkıl, anga jamau salalmam.
* * *
Halaldı dep aytasa çagır kökde.
Aytçı, sora nek haramdı ol jerde?
Tişirıuga janlagan günyah ese,
Nek jaraydı ol jeti da jannetde?!
* * *
Jarık rindça dunyaga ariu kara,
Azat bolup jürü, küle-ışara.
Sen tonouçu okuna bol agaçda: -
Baynı tona, harip jarlıga jara.
* * *
Suusapma da - küyüp-bişip kalama,
Harabatda men çagırdan kanama.
Bilim kızı, jahanim senden tolsun,-
Men katınnga jüzüm kızın alama!
* * *
Süymeklikden saklanmasang, sanınga
Auruu ötüp, oynatır da kanıngı,
Kuuandırır, kullandırır azabı.
Erikse ua - jarlı eter janıngı.
* * *
Biz amalçız kiyikle, dunya - uru,
Uuçu bizni arı süredi kuru.
Ol kesidi dunyanı katışdırgan,
Günyahın a bizden köredi kuru.
* * *
Abın-sürün ete endim duhannga,
Ayak tüpden bir kart söleşdi manga.
Kobardım da, ayıp etdim. Ol a: "Ho,
Allah keçer, işmidi buçuk anga".
* * *
Jüzüm kızı tuthandı da, iymeydi.
Kitap açıp kararımı süymeydi.
Sanga - kitap, manga ua - çagır ayak.-
Mında küygen jahanimde küymeydi.
* * *
Karıulusa, batırsa! Jering - törde!
Boş ömürlük sundung kesingi jerde.
Seplay zalim hanla azmı edile,-
Kaydadıla endi ua ala? - Körde!
* * *
O, bu dunya kıyınlıkla joludu,
Kög’ a açı, sur kadarnı koludu.
Bir talay jıl men, iş etip, karadım:
Jer nasıpsız adamladan toludu.
* * *
Çıraylıma, suu kaminça, bir subay.
Saulukluma, kefim - igi, kesim - bay.
Takıykalık ese kutum, kuuatım,
Nek jarathan eding, Allah, sen bılay?!
* * *
Dunya - kaphan. Uzak kaçsang igidi.
Ariukanı betin açsang - igidi.
Kast etgenley tursang igi - jaşarga,
Bar kaygıngı jelge çaçsang igidi!
* * *
Boş jilyama. Jok özge amalıbız.
Boluşmazla altınıbız, malıbız.-
Jelim iylep, koşun eter koşunçu,
Topurakga koşulganlay sanıbız.
* * *
İçe eseng, akıllı bla oltur,
Hur kibik, ariu sanlı bla oltur.
Alay, tengim, sen içgige alanma.
Bildirmey tart. Marda etip içe tur.
* * *
Sen kolunga çagır ayak al da, tart!
Ullu Allahha salauatla sal da, tart!
Ol taşada sadak tartıp süyelgen,
Urup, atdan atarık ajaldı, tart!
* * *
Kıyamat kün İsrafil tartır da sur,
Körge kirgen jangıdan örge turur.
Sen igilik et mında. Allah anda:
"Kimse?" - demez. "Kallay eding?" - dep sorur.
* * *
Suu togurga umut etdim - bolmadı.
Bir solurga umut etdim - bolmadı.
Bütün beg’ a jüregime jarsıyma:
Ol saklagan bir umut da tolmadı.
* * *
Sen burunngu akılmannı ozmazsa,
Tasha bilip, hukmusun da buzmazsa.
Bu kök tala başhamıdı jannetden?! -
Ölseng, harip, özge jannet tapmazsa.
* * *
Tunçugasa, gyauur, çagır gögende.
Eki etip birin içseng a künde! -
Dep aytalla. Telile, içgiçige
Baş tüzetmey a kalay - ertteninde?!
* * *
Jahanimden kutulmazma, heyle, men,
Alay, korkup sıtılmazma! - deyme men.
Ertten sayın, aurup, öle tursam da,
Namaz etmey, çagır ot tileyme men.
* * *
Sur ese da, jaşaudan terk toyma sen.
Kaygıng köpdü. Horlatıb’ a koyma sen.
Ariu jaşa, taza jaşa, kuuançlı,-
Çagır otsuz kününgü da joyma sen.
* * *
Kadarga küçüm meni da karımaz.
Jazıuuna, katlap, kişi karamaz.
Açı, kara tizginlerin da kırıp,
Başım kökge jete, kölüm jarımaz.
* * *
Kartlıgımda tobaga kaytama men,
Namaz kılıp, zikir da aytama men.
Alay keçim jokdu manga: Kurannga
Boysunmadım. Kutulmam tereligimden.
* * *
Namaz etgen telige uşama sen,
Kızla iynay, içgenden boşama sen.
Jaşauubuz alaysız da kıshadı.-
Ariu çamsız, oyunsuz jaşama sen.
* * *
Jol kıdırdık, tauladan endik tüzge.
Kıynalsak da jıyıldık üyübüzge.
Alay mından ketgenleni birin da
Eslemedik,- tübemedile bizge.
* * *
Mudah bolma, kıyınlıkla korarla,
Jürek küçüng, esing, oyung horlarla.
Hayyam, seni kör juthunçu, közlering
Kuduretge, tabu ete, kararla.
* * *
Jokdan - barbız! Andan a ne dunyaga?
Bardan - jokbuz! Andan a ne dunyaga?
Topurakdan jaratılıp, aytçı bir,
Nek topurak bolabız biz biyagı?
* * *
Koşun ernin uppa etdim da birde,
Tolu nasıp ber dep tiledim jerde.
- Tart! - dedi ol,- boş jalınma. Kadarıng
Jazıuungu ertte jazgandı, ertte.
* * *
Buşuu ezip, sen kökleni kargama,
Kabırlaga, jazık, jilyap karama.
Bu çagıngı tergey bil! - Oy, tambla
Ne bolur? - dep, jüregingi tarama.
* * *
Aytçı anı, künnge beş namaz kılgan,
Sıylı atıng igi bla aytılgan:
Hata etsem, aman bla sürese,-
Sora nedi ekibizni ayırgan?
* * *
Biz jangıdan kelmebiz bu dunyaga,
Sen da, men da, ayt, nebiz bu dunyaga?!
Toy eteyik. Tamblamı, bügünmü
Süyelirle arbazıngda duuaga.
* * *
Tart! Jaşauga kıymat bergen - çagırdı!
Tart! Kartlıkga kanat bergen - çagırdı!
Ot tilige uşagan jüzüm suudan
Tart! Dunyaga kuuat bergen - çagırdı!
* * *
O möngü han, zalimlik kandan toymaz,
Sur kılıçıng entta azlanı joymaz!
Da igilik etmegenni keçerik
Ullu Allah zorçunu keçip koymaz!
* * *
Jaşau - marda! Çagır tart, söleşme da,
Şukur et, kadar bla demleşme da.
Sen razı bol mangılay jazıuunga,
Türlendirir ong izlep küreşme da.
* * *
Akıl jokda, baylıgıng hayır tüyül.
Ahça jokda, bar umutlarıng da - kül.
Karauaşça mudahdı jarlı çeçek,
Han kazıça kuungçlıdı bayrımgül.
* * *
Tart ayausuz! Jaşau - kısha: keterse,
Sen da arı ketgenleni jeterse.
Tengleringi jıyıp, alay tarta tur.
Uuahtınga artda sagış eterse.
* * *
İçerikme uuahtıma deri men.
Çagır iyis ursun jathan jerimden.
Kabırıma kelgen jarlı şuyohum
Sıgın bolup kete tursun körümden!
* * *
Sıylı şapa, otdan toltur kesemi,
Ser janşagan kef aladı esimi.
Koşunumu tolturup ber, kadarım
Koşun etip koygunçunga kesimi.
* * *
"Men betimi kalgançıgın joyarma
Bügün!" - dedim. Arı ketsem, koyarma.
Esim manga kutursa ua, ayaknı
Juguçugun gemhotuna kuyarma.
* * *
Sıylı şıyıhnı sarıhın satayık,
Zalim soltannı da tahın satayık.
Namaz minçagın a jahil mollanı
Çagır ayakga alışıp, tartayık.
* * *
Kara bulut jarık künnü öçürmez.
Jarık köllü buşuulaga jol bermez.
Nek turabız biz jan talaş etgenley? -
Alaysız da ajal uzak jibermez.
* * *
Surdu kadar, umut khalangı oya,
Ahır sagat jarlı janıngı joya.
Jaş eseng da, sen jaşarga aşıkma,-
Har kününgü, har takıykangı aya.
* * *
Jaşau küyüng algış ayak ese da,
Artık bolmaz tolu çagır kese da...
Bügün kadar seni erkeletedi,-
Körürse bir tambla ne dese da!..
* * *
Bilmeyme men, ölsem, kayrı tüşerikme?
Jannetgemi? Ne otdamı bişerikme?
Janım sauda çakgan terek bahçada
Ariu bla men jüzüm suu içerikme!
* * *
Sen tüzlükge jüreging bla tabın,
Terslikge ua, salam ot kibik, kabın.
Kişige da hata etme. Çagır al!
Men eterme ol dunyangı hıysabın.
* * *
Jaşauubuz belgili tüyül bizge.
Azmı-köpmü içerbiz çagır? Özge,
Kuysala da, tolturmayla çömüçnü,
Aldaydıla, ışara közübüzge.
* * *
Suuuydu da otung, sarhoş aksakal.
Otha kurgak jüzüm çımırtla sal.
Kalgan ese tük tengli bir karıuung,
Bügeçe bir ariu sayak bla kal.
* * *
Allah, meni altın sokur etalmaz.
Ne tah, ne taj, ne mahtau teriltalmaz.
İynanıuum, Allah, alay ulludu,
Nedi jauhar, nedi nakut, ne nalmaz?!
* * *
Biz - kadarnı sur kolunda -ginjile.
Biz oynaybız kir sahnada, injile.
Bir kesekçik buljuydu da, sora ol
Tar kübürge sugadı, oynay-küle.
* * *
Köp izledim, jaşau kıymatı, seni.
Jer üsünde ne bilmedim men? Neni?!
Tüşünngenme: jok da bilmeyme, ugay...
Endi oldu ahır bilgenim meni.
(1974-2002)
SÖZLÜK
Bayrımgül - roza
Bahram (420-438) - atı aytılgan akılman patçah
Gaşık - süymeklik
Camşit - aythılık kajar patçah (mif.)
Duhan - içgi içilgen üy
Zuhra - tauruhha köre - aythılık kıl kobuzçu
İsrafil - Kıyamat kün sur tartırık mölek
Hosrov - kajar patçah (mif.)
Kovus - kajar patçah (mif.)
Mariam - İsa faygambarnı anası
Mahmut (999-1030) zalim kajar patçah
Mayhana - içgi içilgen üy
Mecnun - burunngu arab tauruhnu jigiti
Möngü - ullu, ömürlük
Rind - oynaoga-içirge süygen, kaukalak
Rustam - peliuan, Firdousini "Şahname" degen poemasını
jigiti
Saz - kıl kobuz
Sur bırgı - karnay
Sır - tayna
Tus kala - burunngu kajar şahar
Faridun - kajar patçah (mif.)
Harabat - şahar kıyırda içgi satılgan, içilgen tiyre
Çeçek - fialka
Çın - Kıtay
Üsüp - Okup faygambarnı jaşı
Podgotovil Hasan Konakov
Ana tilin süygenni,
Har zamanda kölü tok,
Anatilni süymegenni,
''ANAM'' derge erkinligi cok.
|
| |
| |
|
