Anasayfa | Kayıt | Giriş Hoşgeldiniz Ziyaretçi | RSS
Site menu
bookmark
Kategoriler
Genel [26] KARAÇAY MALKAR [29] Kültür [27]
İstatistikler
  • visitors by country counter
    flag counter


    Toplam girişler: 1
    Ziyaretçiler 1
    Kullanıcılar: 0

  • Kurlar
    ГТРК
    TV KARACHAY
    TV MALKAR
    Вести КБР
    Bars-El Radiyo
    KURAN
    Anasayfa » Makaleler » Kültür

    CIRI KANAT TAUUŞ ETE...
    «Karaçay» gazet

    Poet poetni üsünden
    CIRI KANAT TAUUŞ ETE...

    Karaçaynı birinçi bardı-nazmuçusu ÖZDENLANI Saparnı «Es» atlı alamat kitabı çıkgandı. Kitabnı,avtornu üsünden da talay söz aytırga izleyme.

    Duniya mal kul etgen bayladan neda kral biy etgen carlıladan tüldü Sapar ÖZDEN. Allah erkin carathan nasıblı kauumdandı ol. Kerti poetdi, alay demek, özdenlik anı kanındadı. Kan bla kirgen a, can bla çıgadı cañız. Ençi at kurab, Atlı bolurga fahmuları cetmegen, cayau barırga ua ıylıkgan miskin canla da bardıla. Anı sebebli, ala ne etedile? Arbası bolgannı arbasına minedile da, anı cırın cırlaydıla. Tolumudu alada adamlık, şayırlık?

    Kerti poet duniya malga aldannık, satıllık tüldü. Hak sözden kelgen Ak sözdü anı Teyrisi. Cañız aña kulluk etedi şayır. Andan başhalaga baş ura tebrese, iymandan çıgadı, poeziyadan ketedi: betin, auazın, sözün, aytırga, kesin - özün tas etedi.

    Sapar anı bek ariu añılaydı. Sımayıl bla uşagında: «Sımayıl [Cırçı Sımayılnı üsündendi söz. - B.L.], cırlauçula keslerine cırçıbız deydile. Cırçı bla cırlauçunu arası, bek uzak bolganın, kalay bilmeydile?», - deydi.

    Sapar da Hak söznü Ak söz bla aytalgan Cırçı Sımayılnı kauumundandı. Anı üçündü Saparnı birinçi kitabı, «Es» kitabı avtorga 60 cıl bola kelgen sagatda çıkganı - anı da kral çıgarmagandı.

    Caşauu kıyın ese da, Saparnı gitarasını bir kılı da sıysızlaga sıy bermey, tüzlükge, erkinlikge çakırganlay keledi.

    Anı üçün bazadı bılay cazarga Sapar:

    Sıylı halkım, men ölgende bolma mıdah,
    Sen aşıkma catdırırga kabırga.
    Karaçaynı bek süygenden alma günah,
    İzleydi deb, ölgen cırçı bir baga.

    Aytır sözüm bek türlüdü, sen tıñla,
    Caşaugaça, men aytayım akırın.
    Ne künde da kor bolayım canıña,
    Kabırda da oy sen bolgun carıgım.

    Salıb boşab suuuk sannı sal agaçha,
    Boşay turub kartbet molla okuuun,
    Menñe kibik, aytsın sözün gitaraga,
    Har kılga da ençi suura buürsun.

    Altı kılı bashıç bolur altı kökge,
    Cetinçige iyman küçüm çıgarır.
    Andan arı, ne kerekdi, halkım, menñe?
    Kellik künde tıyınşlı ornum tabılır.

    Sıylı halkım, men ölgende bolma mıdah,
    Entda bir caş ketedi deb coklukga.
    İynanama, men bileme, bardı Allah,
    Şayır canım çıgarıkdı carıkga
    Mendeleevni çaldışında elementleça, ertde-keç bolsa da, har fahmu tıyınşlı ornun tabmay kallık tüldü. Tüzün aytsak, kerti poet kaçan da cayaudu. Arba colnu barmaydı - tikni örge, ençi col sala, atlaydı ol. Calan başdı, calan ayakdı kesi da. Cer tılpıu Kökge, Kök carık da cerge anı calan canını içi bla ötedile.

    Tañ alada Alam carık
    Kiredi da töppeden,
    Kün bathanda İñir bolub -
    Alay çıgad közleden.

    İñirlikde Kara keçe
    Kiredi da közlege,
    Ertdenlikde kirib keted
    Tabanımdan tüz cerge.

    Seyirmemi - Şıyıhlıkdan
    Cuk barmıdı kölümde?
    Şayırmamı - caşau carık
    Kele turub ölümden?

    Ata curtuna namazlıkgaça kiredi poet. Ana tilinde aytılgan kanatlı sözü anı örge tartıb baradı. Töñegi ceti kat cerni, cüregi ceti kat köknü sezgenley caşaydı şayır.

    Taşaydı argı canña,
    Ketdi Ay közden.
    Bulgandı kara kanña
    Büteu körünñen.

    Alay a, ma çıñ başda,
    Töründe Köknü,
    Açılsa bulut ara,
    Köreme Köznü.

    Ol KÖZNÜ körür üçün, fahmunu da ÖZDEN közü bolurga kerekdi. Özge, allay keramat okuuçulada, cazıuçulada da - bek az adamga beriledi. Bizni poeziyada allay nasıb berilgenledendi Özdenlanı Sapar.

    Celde bir toludu taşa söz.
    Toludu aman bla aşhı.
    Munu, eslese ua, citi köz,
    Celge uzaladı añı.

    Buradı arı da, beri da,
    Tutadı cırga birlerin.
    Sora, carıydı beti da,
    Köredi da can, körmezin.

    Ay, sora, eslemey, kesi da,
    Ketedi örge bir uzak.
    Anda ua, kündüz, keçegi da,
    Esiñ, agarırça, bir ak.

    Munu, eslese ua, citi köz,
    Cırın sebeleydi akga.
    Birde ma alaydı nazmu söz,
    Cannı tübeted Allahha.

    «Cannı Allahha tübetgen» söz bolurga kerekdi şayırnı sözü. Allay miyiklikge, keramatha tartadıla Saparnı nazmuları da.

    Birde ma alaydı nazmu söz,
    Cannı tübeted Allahha.

    Kesini innetin da, keñirek magana bla aytsak - poetni borçun da, nart sözge uşaş eki tizgin bla aytalgandı Sapar. Saparnı poeziya Üyünü terezesi Batışha, Şarkga da tül, Kökge açıladı. Bizge Köknü açhan, bizni Kökge cuuuklaşdırgan sözdü Ak sözü şayırnı.

    Tüşümde tüşsem a men tüşge,
    Köz kamar - alaydı bir carık.
    Allay zat körünmeydi tünde,
    Ay carık aña köre - cazık.

    Allay zat körünmeydi tünde -
    Şark taba köksül katış kimit.
    Bek caşil - başda em töbende,
    Kantoru kökde da bir kiyik.

    Gül caşnau aladı da esni,
    Sora men catama kırdıkga.
    Unutub, tüznüça, har tersni,
    Şam sözle teceyme Allahha.

    Sora ne - tebreydi cabalak,
    Karçıkla da tüldüle suuuk.
    Har nege karayma osmaklab,
    Men cukda da körmeyme buzuk.

    Tüşümden tüşsem a men tünñe,
    Burulub har ne da çüyrege,
    Cok salam - sauga ne ölgenñe -
    Duniyamı hazırma çüylerge.

    Neni üsündendi bu nazmu?

    Bu nazmu kaysı tilge köçürülse da, nazmulay kallıkdı. Har okugan - başha cerli, başha tilli, başha dinli bolsa da - kesiça añılarça, sagışlanırça, bir magana tabarıkdı. Ceti kat Kökça, nazmu ceti katlı bolmasa, anı poeziya daracası miyik bolalmaydı. Söz bir cerge baylanıb kalsa, kanatlı söz bolalmaydı, uçalmaydı. Saparnı nazmuları tagılgan nazmula tüldüle - andadı alanı alamatlıkları...

    Tizginlede basım buzulmay barganı ua? «Çüyrege - çüylerge» degença alamat rifmala ua?

    Saparnı bıllay seyir poeziyasın esleyalmagan adabiyatçılarıbızga, kultura, basma kullukçularıbızga ne aytırga bilmeyme: aytasa da - eşitmeyle, aytmay tıñılab da turalmaysa. Eşda, bu da ana tilibizni, millet kulturabıznı bügün ne halda bolganın körgüztgen zat bolur.

    Ata curtha namazlıkgaça kiredi şayır. Kesi işlegen, terezeleri kökge açılgan Üyde caşaydı poet. Curtunu belgisi, Evropa bla Aziyanı çeginde turgan, Miñi Taudan duniya kol ayazdaça körünedi. Ma ol çekde - cırı, kanat tauuşu bla Evropanı, Aziyanı da örge karata, bir kanatı cerge, bir kanatı kökge tie, uçadı Ak sözü Özdenlanı Saparnı.

    Tabıgız, okuguz Karaçaynı zakiy poetini «Es» atlı nazmu kitabın. Millet añını, tarih esni, Ata curtha, Ana tilge süymeklikni kaymagıdı ol.

    LAYPANLANI Bilal.

    Kaynak: http://www.elbrusoid.org
    Kategori: Kültür | Ekleyen: Assı (24-01-13)
    Görüntüleme: 1332 | Etiketler: bilal laypan, cırçı, sapar özden, cır | Rating: 5.0/1
    Toplam yorumlar: 0
    ComForm">
    avatar
    Giriş Formu
    Site içi arama
    ....
    Керек кенгден танытыр

    Керексизге сёлешме, онгсуз бла кюрешме

    Керекни шиндиги мийик

    Керти айтханнга айгьакъ джокъ

    Керти акъыллыгъа кёз тиймез

    Керти джылтырар, ётюрюк къалтырар

    Кертини кирит тыймаз

    Керти сёзню кезден айт

    Керти сёз кери барыр

    Керти сёзге къарыу джокъ

    Керти суу салмаз, от джандырмаз

    Кетерик кетмей, келлик келмез

    Кеси аман балта алыб чабар

    Кеси аман ёмюрюн аман бла ашырыр

    ETİKETLER
    egiz caşçıkla başhüyük LAYPANLANI Bilal bashuyuk akbaylanı mihail adet başhuyuk appalanı hasan kara kübür culduzla söleşe bilsele drau katliamı bittirlanı tamara itil suuu ağa turur aşhı adam elge borçlu Bittirlanı aminat kiyimle çarh oyun üyle küreşni colunda bilal laypan karaçay üy kar atala babala es comakla halk cırla 8.mart çam haparla чам хапарла hapçalnı_mammet mussa batcaev gapalau sürgün atacurt bayrak köçgünçülük akka batcalanı gekki kamatur balkar kafkasya karachay Stalin ayak hasan bilal laypan kalamla kanatlıla karaçay hikaye anı hatıra sapar özden cır cırçı smayıl ismail semenov ahmat hazar karacahay karaçay kabartay adeb goçiya aytek buşuukun jenosid kasay borlak çoma cırçı Atilla gazalanı alim gıpı karaçat 8mart1944 genosit algış ufuk tavkul cugutur alanla kimledile curtubaev mahti bıllım chegem habaz holam curtubay curtubayev Аланы karacahaymalkar bayramuklanı halimat halimat malkar karçay bayram cumhuriyet Alan
    Meteo
    KONYA Click for Konya, Türkiye Forecast
    Medya


    Site kodu
    Karachay

    Siteler

    Karachay

    Karachay

    karachays.com

    http://www.elbrusoid.org Карачаево-балкарский фонд Эльбрусоид(R)

    karachays.com

    AS - ALAN

    Bashuyuk

    Karachay

    Copyright Karachay © 2024