Belgenin günümüz Türkçesine çevirisi şöyledir18:

Yüksek Sadaret (Başbakanlık) Makamına Kulunuzun Takdimidir ki Kafkasya'nın Karaçay ahalisinden olup yerleştirilmek amacıyla Konya'ya gönderilmiş olan yüz yetmiş altı hane muhacirin sızlanmalarına ve istekleri için İstanbul'a gelenlerin sürekli kalmalarına meydan verilmeyerek Konya'da güzelce yerleştirilmelerinin padişahın yüce buyruğunun gereği olduğu ve Konya vilâyetine tebligat icra edildiğinin bildirilmesiyle söylenilen emrin yerine getirilmesini emre¬den 3 Ekim sene 1906 târih ve yetmiş üç numaralı Başbakanlık yazısı yüksek ko¬misyonda okutulduğunda söz edilen muhacirlerin gönüllü katılımlarıyla Konyaca tayin olunan yerde yerleştirme işlemlerinin yerine getirilmesine teşebbüs ve bu yolda harcamalar olunduğu sırada bir kısmı yukarıda sözü edilen yerleştirmeden vaz ge¬çerek Sivas vilayetine gönderilmelerini diledikleri Konya vilayetinden bildirilmesi üzerine isteklerinin yerine getirilmesi cevaben tebliğ edilmiş olduğu halde bu defa oraya gitmekten de vaz geçerek mutlaka Hüdâvendigâr vilayeti dâhilinde yerleşti¬rilmeleri emrinde ısrar ve hatta içlerinden bazılarının adı geçen vilâyete firar etme-siyle bazı konular hakkında soruşturma açılması için Ankara'ya gönderilmiş olan Göçmen Yerleştirme Teftiş Heyeti Başkanı Hükümdar yaveri Tuğgeneral Ahmed Fevzi Paşa alel acele Hüdâvendigâr vilayetine gönderilerek söz konusu muhacirlere gerekli nasihatlerin bildirilmesi ve bununla birlikte arazî bulunmaması sebebiyle her ne kadar yukarıda adı geçen vilayete muhacir sevk olunmaması kararlaştırılmış ise de bunların beyân eyledikleri mahallerde sahipsiz topraklar bulunduğu takdirde söz konusu karardan istisna olarak boş topraklarda yerleştirilmeleri çaresine bakılmak üzere o hususta araştırma ve gerekli incelemenin yapılması bildirilip alınan cevapla¬ra göre oralarda böyle çok sayıda göçmen yerleştirilmesine uygun yerler bulunama¬dığı anlaşılarak Konya'ya dönmeleri lüzumu gerek adı geçen Teftiş Heyeti Başkanı gerek söz konusu vilayet aracılığıyla defalarca kendilerine anlatıldığı halde dinleme¬yip sevk memurlarını tehdide kalkıştıkları ve güç kullanılmadığı takdirde Konya'ya iadelerinin mümkün olmadığı Teftiş Heyeti Başkanından alınan en son telgrafta ifa¬de edilmesine ve söz konusu muhacirlerin yerleştirilmesi emrinde komisyon tara-fından pek çok çalışıldığı halde kendilerine meram anlatmak kabil olamamasından dolayı bunların zaptiye zoruyla yerleştirilme bölgelerine gönderilmelerinin gerek¬tiği söz konusu vilayete ve muhacirleri tahrik ve ayartmakla beraber güvenliklerini sağlamak amacıyla İstanbul'a gelmiş olan Aziz ve Nanuv adlı şahısların da derhal Bursa'ya gönderilmeleri bir kaç gün evvel Güvenlik Bakanlığına yazılmış olup şu hal¬de adı geçen muhacirlerin zor kullanılmadıkça Konya'ya gönderilmelerinin müm¬kün olmaması itibariyle gerekli uygulamanın Başbakanlık tarafından lâzım gelenlere emredilmesi hususunun yüksek huzurlarınıza arzı hatırlatılmakla o konuda emir ve ferman emir sahibinindir. 4 Ekim 1906 Alî-i Şehriyârî Muhacirin Komisyonu Birinci Üyesi İkinci Katip- Hazret-i Aziz 18 Belge Osmanlıcadan günümüz Türkçesine Ufuk TAVKUL tarafından aktarılmıştır. KARAÇAY - MALKAR. Osmanlıca versiyon; Makâm-ı Sâmi-i Cenâb-ı Sadaretpenâhiye Ma 'rûz-ı Çâker-i Kemîneleridir ki Kafkasya'nın Karaçay ahalîsinden olup li-ecli'l-iskân Konya'ya i'zâm edilmiş olan yüz yetmiş altı hâne muhacirinin sızlanmalarına ve li-ecli'l-istid'a Der-saâdet'e gelenlerin devâm-ı ikâmetlerine meydan verilmeyerek Konya'da hüsn-i iskânları şeref-sudûr huyurulan irâde-i seniyye-i hazret-i hilâfet-penâhî îcâb-ı âlîsinden bulunduğu ve Konya vilâyetine tebligat icra edildiği beyân-ı âlîsiyle ber mantuk-ı emr-u fermân-ı hümâyun-ı şahane iktizâsının ifâsını âmir şeref-vârid olan 3 Teşrin-i evvel sene 322 târih ve yetmiş üç numerolu tezkire-i sâmiye-i cenâb-ı sadâret-penâhîleri komisyon-ı âlîde lede'l-ikra' muhâcirin-i merkumenin inzimâm-ı muvafakatleriyle Konyaca tayin olunan mahalde muâmele-i iskâniyelerinin icrasına teşebbüs ve bu yolda ihtiyâr-ı külfet olunduğu sırada bir kısmı mahalli mezkûrde iskândan sarf-ı nazarla Sivas vilayetine i'zamlarını istid'a eyledikleri Konya vilayetinden bildirilmesi üzerine is'âf-ı mesulleri cevaben tebliğ edilmiş olduğu halde bu defa oraya gitmekten de vaz geçerek bi-eyyi hâlin Hüdâvendigâr vilayeti dâhilinde iskânları emrinde ısrar ve hatta içlerinden bazısı vilâyet-i müşarunileyhâya firar eylemesiyle bazı mevadd hakkında icrâ-yı tahkikat zım¬nında Ankara'ya i 'zam kılınmış olan iskân-ı muhacirin heyet-i teftişiyyesi reisiyâverân-ı hazret-i şehriyârîden mirliva saadetlü Ahmed Fevzi Paşa alel acele Hüdâvendigâr vi¬layetine i 'zam olunarak muhâcirîn-i merkûmeye nesâyih-i lâzıme icrası ve mamafih fıkdân-ı arazî hasebiyle her ne kadar vilâyet-i müşarunileyhâya muhacir sevk olunma¬ması mukarrer ise de bunların beyân eyledikleri mahallerde arâzî-i hâliye bulunduğu takdirde karar-ı mezkûrdan bi'l-istisna arâzî-i hâliyede iskânları çaresine bakılmak üzre o bâbda taharriyât ve tahkîkât-ı lâzıme ifâsı tefhim edilüb alınan cevaplara naza¬ran oralarda böyle külliyetli muhacir iskânına elverişli mahaller bulunamadığı anlaşı¬larak Konya'ya avdetleri lüzumu gerek reis-i mumaileyh gerek vilâyet-i müşârunileyhâ marifetiyle bid-defa 'at kendilerine tefhim edildiği halde isgâ itmeyüb sevk memurları¬nı tehdide kıyam eyledikleri ve kuvve-i cebriyye isti'mâl edilmedikçe Konya'ya iadeleri mümkin olmadığı reis-i mûmâileyhden alınan en son telgrafnâmede beyân olunması¬na ve muhâcirîn-i mezkûrenin sür'at-i tavtîn ve iskânı emrinde komisyon-u âlîce pek çok çalışıldığı halde kendilerine meram anlatmak kabil olamamasına mebni bunların kuvve-i zabıta ile mahall-i iskâniyyelerine şevki lüzumu vilâyet-i müşarunileyhâya ve muhâcirîn-i merkûmeyi tahrik ve igvâ itmekle beraber is 'af-ı emniyyeleri esbabını istihsâl maksadıyla Der-saâdet'e gelmiş olan Aziz ve Nanuv nâm şahısların dahi heman Bursa'ya i 'zamları bir kaç gün evvel zabtiyye nezâret-i celîlesine yazılmış olub şu halde mezkûr muhacirlerin kuvve-i cebriyye olmadıkça Konya'ya i'zamları gayr-ı kabil olması itibariyle icrâ-yı muktezâsının taraf-ı sami-i sadâret-penâhîlerinde lâzım gelenlere emr u irâde buyurulması hususunun huzur-u sâmi-i fehîmânelerine arzı tezekkür kılınmağ-la ol bâbda emr u ferman hazret-i veliyyu'l-emrindir. fi selh-i şa 'ban sene 324 ve 4 Teşrin-i evvel sene 322 Alî-i Şehriyârî Muhacirin Komisyonu Birinci Azası Kâtib-i Sâni- Hazret-i Aziz

KAFKASLARIN KALBİNE YOLCULUK